"Aromaterapi"nin kelime anlamı her ne kadar 'koku ile tedavi' anlamına gelse de etkisi koku ile sınırlı değil. Zira bu terapi yönteminin başrol oyuncularından olan uçucu yağların arkasında bir bilim serüveni var. Aromaterapinin, bütünsel sağlığı destekleyen ve geliştiren bir şifa sanatı ve bilimi olduğunu ifade eden İstanbul Aydın Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Öğretim Üyesi Sara Pour, “Aromaterapinin temelinde bitkilerin farklı kısımlarından elde edilen ve iyileştirici özellikleri bol olan uçucu yağlar bulunur, ki aslında bu minik moleküller bitkinin konuşan ruhunu ve kalbini temsil ederler” dedi.
Bağışıklık sistemi nedir
Bağışıklık sisteminin vücudumuzun çeşitli patojenlere, virüslere ve hastalıklara karşı savunması olduğunu belirten Dr. Sara Pour, “Bunlardan herhangi birinin tespit edilmesi durumunda bağışıklık sistemimiz, istenmeyen istilacıları sistemimizden temizlemek için hemen çalışmaya başlar. Stres ve anksiyete, vücudumuzda 'savaş veya kaç' tepkisi olarak bilinen bir dizi fizyolojik tepkiyi tetikler. Bu yanıt, adrenal bezlerimizin adrenalin ve kortizol gibi stres hormonlarını salgılar. Kısa vadede, bu hormonlar vücudumuzun enerji seviyelerini artırır ve bizim acil durumlara hızla yanıt vermemizi sağlar. Ancak, sürekli yüksek seviyede stres altında olduğumuzda, bu hormonlar vücutta aşırı aktif bir hale gelir ve bağışıklık sistemimizin işleyişini bozarlar. Kortizol, özellikle uzun süreli stres durumunda, bağışıklık sistemini baskılar ve iltihaplanmayı arttırır. Bu, kısa vadede vücudu aşırı tepkilerden korurken, uzun vadede bağışıklık sisteminin hastalıklara ve enfeksiyonlara karşı etkili bir şekilde yanıt verme yeteneğini azaltır” dedi.
Uçucu yağların etki mekanizmaları
Uçucu yağlar, antikorlar, sitokinler ve dendritik hücreler gibi bileşenlerinin kullanımı yoluyla bağışıklık sisteminin uyarılabileceğini söyleyen Dr. Sara Pour, şunları söyledi:
“Bazı uçucu yağlar, polimorfonükleer lökositler, makrofajlar, dendritik hücreler, doğal öldürücü hücreler ve B ve T lenfositleri dahil olmak üzere bağışıklık sistemi yeterli hücrelerin çoğalmasını uyarabilir. Vücudumuzdaki dengeyi ve uyumu geliştirmeye yardımcı olacak bazı uçucu yağları şöyle sıralayabiliriz. Tea tree olarak da bilinen çay ağacı (Melaleuca alternifolia) uçucu yağı bolca Terpinen-4-ol içerdiğinden dolayı bağışıklık sistemini desteklemek için en etkili uçucu yağlardan biridir. Çay ağacı, olağanüstü anti-mikrobiyal özellikleri ve enfeksiyon ve hastalıklarla mücadeleye yardımcı olan bağışıklık sistemini uyarma yeteneği nedeniyle büyük saygı görmektedir.”
“Bir başka önemli uçucu yağ olan Frankincense, yüksek miktarda içerdiği pinen’den dolayı bağışıklık sistemini güçlendirirken, limonen ve linalool ile sakinleştirici, kaygıyı hafifletici etkisi ile öne çıkıyor. Olmazsa olmazlardan bir diğeri kekik uçucu yağı timol ve karvakrol içeriğinden dolayı enfeksiyon önleyici etkisi öne çıkıyor. Genellikle doğal soğuk algınlığı ve grip ilaçlarında kullanılan Okaliptüs uçucu yağı solunum yollarınızı temizlemeye ve enfeksiyonu önlemeye yardımcı olabilecek harika bir dekonjestandır.”
“Saymakla bitmeyen faydalarından yararlanmak için lavanta uçucu yağı, kullanmalısınız. Bolca linalool, linalil asetat içerdiğinden dolayı, stresi hafifletme yeteneği yüksektir ki bu genellikle bağışıklık sistemi sağlığını geliştirmede en büyük faktörlerden biridir. Stresi hafifletmenin yanı sıra lavanta, genellikle hücre hasarı, hastalık ve yaşlanmayla ilişkilendirilen serbest radikalleri sistemimizden uzaklaştıran antioksidanlarla doludur. Limon içerdiği vitamin ve minerallerin bolluğu nedeniyle vücudun detoksifikasyonu için kullanılabilecek harika bir yağdır. Ayrıca bağışıklık sistemine yardımcı olmasının yanı sıra bolca limonen bileşenine sahip olduğundan dolayı, ruh halinizi iyileştirmek ve odaklanmanızı keskinleştirmek için de kullanılabilir.”
“Tıbbi nane uçucu yağı, kendine özgü kokusunu ve serinletici etkisini veren yüksek düzeyde mentol içerir. Mentolün antiviral, antibakteriyel ve antiinflamatuar özelliklere sahip olduğu bilimsel olarak gösterilmiştir, bu da onu bağışıklık sistemini güçlendirmek için mükemmel bir seçim haline getirir. Bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olmasının ana yollarından biri solunum fonksiyonunu iyileştirmektir.”
Sinerjik karışımlar
Birden fazla uçucu yağı birleştirerek, antimikrobiyal ve antibakteriyel etkinliklerini artırabilecek sinerjik karışımlar oluşturulabileceğini belirten Dr. Sara Pour, “Örneğin, limon ve çay ağacı yağlarını karıştırmak, limonun antiviral özelliklerini çay ağacının antibakteriyel özellikleriyle birleştirerek daha geniş bir etki yelpazesi sunabilir. Sonuç olarak aromaterapi, soğuk aylarda bağışıklığı ve genel sağlığı desteklemenin ve geliştirmenin harika bir yoludur. Uçucu yağların günlük rutine dahil edilmesi solunum sistemini güçlendirebilir. Gribal enfeksiyonlar ve diğer solunum yolu rahatsızlıklarından korunma sağlayabilir. Unutmayın, stres ve anksiyeteyle başa çıkmak ve bağışıklık sistemimizi korumak ve kuvvetlendirmek için yürütülen çabalar, genel sağlığımız ve yaşam kalitemiz üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir” dedi.
Aromaterapinin sağlığa büyük faydaları olmasına rağmen hastalıkların tedavisinin yerini alamayacağını ifade eden Dr. Sara Pour, semptomları hafifletmeye yardımcı olmak ve sağlığı korumak için kullanılan tamamlayıcı bir yöntem olduğunun altını çizdi.
İHA