Bir önceki yazının devamıdır.
(2) Yürütülecek süreçlere dair yükümlülüklerin üstlenilmesi
Bir alt işverenlik sözleşmesinin mevzuatın emrettiği tüm şartları sağlıyor olması sadece yasal olarak geçerli olduğunu gösterir ancak uygulamada fonksiyonel olduğu anlamına gelmez. İlişkinin tüm idari yükümlülüklerinin netleştirilmesi, belirli şartlara bağlanması, takvimlendirilmesi ve yükümlülüklerin üstlenilerek sözleşmeye eklenmesi gerekir. Alt işverenlik ilişkisi uzun süreli, kapsamlı ve derin bir ilişki türüdür. Bu nedenle alt işverenlik sözleşmesine belirli süreli ve standart bir hizmet alım sözleşmesi mantığı ile yaklaşmak son derece hatalıdır. Alt işverenlik sözleşmesi süresi sonunda bitebilir veya yıllarca devam edebilir. İhtiyaçlar zaman içerisinde değişebilir ve yöntem, sayı, kapasite gibi alanlarda köklü değişikliklere gidilebilir. Bu ilişkinin yıllarca sürebileceği göz önünde bulundurulmalı, zamana bağlı değişkenler öngörülmeli, hesaplanmalı ve sözleşmeye eklenmelidir.
Örnek olay
Tüketici elektroniği üreticisi olan FovconX, üretimi artan ürünlerin sevkiyatına destek olması amacıyla 25 kişilik destek ekibine ihtiyaç duydu ve bir alt işverenden hizmet almaya başladı. İş birliği 11 ay sürecekti ve bu sürenin sonunda bitecekti. Ancak sürenin sonuna yaklaşıldığında ihtiyacın devam ettiği görüldü ve alt işverenden hizmete bir ay daha devam etmesi istendi. Alt işveren bunu kabul etti ve hizmet kesintisiz olarak devam etti. Ek bir aylık sürenin sonunda hizmet sona erdi ancak alt işveren çalışanları işten ayrılma şartlarına itiraz ettiler. İşyerinde çalışmaya başladıkları sürenin üzerinden bir yıl geçmişti, yıllık izin hak edişleri vardı ve kıdem tazminatları ödenmeliydi. Ek olarak, belirli süreli olan iş sözleşmeleri zamanında sona erdirilmediği ve çalışmaya devam edildiği için belirsiz süreli iş sözleşmesine dönmüştü ve ihbar tazminatı hak edişleri de olmalıydı.
Alt işveren durumu derhâl FovconX’e bildirdi ve yardım istedi. FovconX avukatı Neslihan Ş yönetime “alt işveren çalışanlarının taleplerinde haklı olduklarını ancak sözleşmede bu maliyetleri FovconX’in üstlenmesi gerektiğine dair hiçbir ifade bulunmadığını” iletti. Alt işveren ise cevap olarak “verdiği teklifteki maliyet kalemleri içerisinde kıdem tazminatı, yıllık izin veya ihbar tazminatı gibi hak edişlerin bulunmadığını, bunları ödemeyeceğini” ileterek personellerin iş sözleşmelerini tazminatsız olarak fesih etti.
Açılan davalar sonucunda mahkeme, 25 alt işveren çalışanının her biri için ayrı ayrı bir yıllık kıdem karşılığı birer brüt maaş kıdem tazminatı, dört haftalık ihbar tazminatı, 14 günlük yıllık izin ücreti karşılığı olarak toplam 60 brüt ücret tutarında tazminata hükmetti. Müteselsil sorumluluk ilkesi gereği bu tazminatın %50’sini FovconX ödedi.
Sorular
- Sözleşmedeki hangi hususların noksanlığı bu olayın yaşanmasına neden olmuştur?
- Sözleşmedeki hangi farklı noksanlar, hangi ek sorunlara yol açabilir?
- Her husus sözleşme ile güvence altına alınabilir mi?
Devamı sonraki yazıda…