Doğum, anne ve bebek için hayatın en önemli anlarından biridir. Doğum süreci, doğal bir şekilde ilerlemelidir. Ancak bazen, anne veya bebek sağlığı için doğuma müdahale etmek gerekebilir. Doğumda yapılan müdahaleler, doğumu başlatmak, hızlandırmak veya sonlandırmak için uygulanan medikal işlemlerdir. Doğumda yapılan müdahalelerin neler olduğu, ne zaman ve nasıl uygulandığı, avantajları ve dezavantajları hakkında bilgi sahibi olmak, anne adaylarının doğum sürecine hazırlanmasına yardımcı olabilir. Peki doğumda yapılan müdahalelerin nelerdir? Ne zaman ve nasıl uygulanır? Avantajları ve dezavantajları nelerdir? İşte doğumda yapılan müdahalelerin anne ve bebek sağlığına etkileri...

DOĞUMDA YAPILAN MÜDAHALELER NELERDİR?

Doğumda yapılan müdahaleler, doğumu başlatmak, hızlandırmak veya sonlandırmak için uygulanan medikal işlemlerdir. Doğumda kullanılan müdahaleler şunlardır:

SUNİ SANCI

Oksitosin hormonunun yeterince salgılanamaması durumunda rahim kasılmaları verimli bir şekilde gerçekleşemez ve doğum süreci uzayabilir ya da durabilir. Böyle durumlarda suni oksitosin olarak da tanımlanabilen, halk arasında ‘suni sancı’ olarak bilinen Pitocin adlı ilaç takviyesi yapılması gerekebilir. Damar yolu ile seruma karıştırılarak verilen suni sancı, kasılmaların yeniden düzenli hale gelmesine yardımcı olur ve bu sayede doğum normal seyrinde ilerleyebilir. Bazı durumlarda doğumun başlatılması için de suni sancı kullanılabilir.

EPİZYOTOMİ

Vajinanın dış dudakları ile anüs arasındaki bölgeye (perine bölgesine) yapılan kesi işlemine epizyotomi adı verilir. Doğumun son aşamasında bebeğin başı normalde perine bölgesini esneterek dışarı çıkar ancak bazen, bu çıkışa müdahale edilmesi gerekebilir. Bebeğin çıkışını kolaylaştırmak ve perine bölgesinde oluşabilecek yırtılmaları kontrol altına alabilmek için böyle durumlarda epizyotomiye ihtiyaç duyulur. Bebek doğduktan ve plasenta da dışarı çıktıktan sonra kesilen bölge dikilerek toparlanır. Bölgenin iyileşmesi birkaç hafta sürebilir ve bazı durumlarda acı verici olabilir. Bu nedenle özellikle gerek görülmediği sürece epizyotomiden kaçınılması gerektiği önerilmektedir.

ZARLARIN SIYRILMASI

Doğumu başlatmak veya uzun süren ilk aşamaları hızlandırmak için kullanılan müdahalelerden biri de zarların sıyrılması ya da membranların ayrılması olarak bilinen işlemdir. Rahim ağzının iç kısmında bulunan zarlar elle sıyrıldığında prostaglandin hormonu üretimi tetiklenir ve bu da doğumun ilerleyişini etkiler.

SU KESESİNİN AÇILMASI

Genellikle birçok doğumun suların gelmesi ile başladığı bilinir ancak bazı durumlarda bebeğin içinde bulunduğu amniyon kesesi, doğumun ileri aşamalarına kadar açılmayabilir. Böyle durumlarda yine doğumu hızlandırmak için medikal bir kanca yardımıyla su kesesi açılabilir.

EPİDURAL

Epidrual, bir anestezi yöntemidir. Alt omurga bölgesinde bulunan epidural kanallardan geçen ağrı algılayıcı sinirler, bel bölgesine uygulanan özel bir enjeksiyon ile bloke edilerek vücudun alt kısmının hissizleşmesi sağlanır. Bu sayede doğum sırasında ağrı hissedilmez ya da azalır. Ancak epiduralin de bazı yan etkileri olabilir. Örneğin, doğum süresini uzatabilir, doğum sonrası baş ağrısı yapabilir, idrar yapmada zorluk çıkartabilir veya bebeğin emzirme refleksini etkileyebilir.

SEZARYEN

Annenin alt karnına yapılan kesi ile bebeğin doğurtulmasını mümkün kılan ameliyata sezaryen denir. Bebeğin pozisyonunun elverişli olmadığı, annede veya bebekte oluşan çeşitli sağlık sorunları olduğu, doğumun ilerlememesi gibi durumlarda sezaryene başvurulabilir. Sezaryen, anne ve bebek için hayat kurtarıcı bir müdahale olabilir ancak normal doğuma göre daha fazla risk ve komplikasyon içerir. Bu nedenle sezaryenin sadece gerekli olduğu durumlarda uygulanması gerektiği vurgulanmaktadır.

DOĞUMDA YAPILAN MÜDAHALELERİN ANNE VE BEBEK SAĞLIĞINA ETKİLERİ NELERDİR?

Doğumda yapılan müdahaleler, anne ve bebek sağlığı için gerekli olduğu durumlarda hayat kurtarıcı olabilir. Ancak her müdahalenin de bazı avantajları ve dezavantajları vardır. Doğumda yapılan müdahalelerin anne ve bebek sağlığına etkileri şunlardır:

SUNİ SANCI

Suni sancının avantajı, doğumu başlatmak veya hızlandırmak için etkili olmasıdır. Böylece uzayan veya duran doğum sürecinin anne ve bebek için yaratacağı riskler azaltılabilir. Ancak suni sancının da bazı dezavantajları vardır. Örneğin, suni sancı kasılmaların şiddetini arttırabilir ve bu da annede daha fazla ağrıya neden olabilir. Ayrıca suni sancının bebeğin kalp atışlarını etkileyebileceği ve epizyotomi veya sezaryen ihtiyacını arttırabileceği de belirtilmektedir.

EPİZYOTOMİ

Epizyotominin avantajı, bebeğin çıkışını kolaylaştırması ve perine bölgesinde oluşabilecek yırtıkları önlemesi veya kontrol etmesidir. Böylece bebeğin oksijensiz kalma riski azaltılabilir. Ancak epizyotominin de bazı dezavantajları vardır. Örneğin, epizyotomi iyileşme sürecinde acı verici olabilir, enfeksiyon riskini arttırabilir, cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir veya idrar kaçırma gibi sorunlara yol açabilir.

ZARLARIN SIYRILMASI

Zarların sıyrılmasının avantajı, doğumu başlatmak veya hızlandırmak için etkili olmasıdır. Böylece gebeliğin 42 haftayı geçmesinin anne ve bebek için yaratacağı riskler azaltılabilir. Ancak zarların sıyrılmasının da bazı dezavantajları vardır. Örneğin, zarların sıyrılması işlemi acılı olabilir, enfeksiyon riskini arttırabilir