ÖZEL HABER/HAKAN ZABUN Akdeniz'in istilacı türlerinden balon balığına karşı 2020 yılında başlatılan çalışmalara hız kazandı. Hava sıcaklıklarının artmasıyla Akdeniz'e tropikal denizlerden gelmeye başlayan balon balıklarından 100 bin tanesi kontrollü şekilde avlandı. Çalışmalar kapsamında 5 milyon balon balığının Akdeniz'e girişi önlendi.
Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü’nün denizlerdeki istilacı türlere karşı başlattığı mücadele sürüyor. Hem denizler hem de iç sularda iki büyük tehdit olan hayalet av araçları ve istilacı türlerle ilgili program kapsamında pilot olarak seçilen Ankara, Konya, Van, Elazığ, Samsun, Isparta, Eskişehir, Bursa, Muğla, Antalya ve Hatay illerinde çalışmalar düzenleniyor. Çalışmalar yaz ayları boyunca devam edecek.
Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü'nden alınan bilgiye göre, dünya üzerindeki 35 biyoçeşitlilik sıcak noktasından 3'üne sahip olan Türkiye, biyoçeşitlilik açısından dünyanın en zengin bölgelerinden biri olarak kabul ediliyor. Ancak Türkiye'de tüm tatlı su balık türlerinden 3'te 1'i tehdit altında. Son 50 yılda 6 tür yok oldu. Günümüzde Türkiye'nin bu eşsiz biyolojik çeşitliliğinin ciddi tehdit altında olduğu belirtilerek, özellikle sucul ekosistemlerde daha belirgin hale gelen hayalet ağlar ve istilacı türlerin sucul yaşamın sürdürülebilirliği üzerinde ciddi baskı oluşturduğu bildirildi. Bilimsel araştırmalara göre istilacı türlerin son 50 yılda dünya ekonomisini yaklaşık 1,5 trilyon dolar zarara uğrattığı, bu zararın her yıl katlanarak arttığı bildirildi.
SİYANÜRDEN BİLE ZEHİRLİ
Genel müdürlüğün açıklamasında, şimdiye kadar Türkiye denizlerinde 100 civarında, Akdeniz'de toplamda bin civarında istilacı tür kaydedildiği belirtildi. Türkiye’deki iç sularda da başta en tehlikeli ve en çok zarar veren istilacılar, sivrisinek balığı, zebra midyesi, İsrail sazanı, güneş balığı, gümüş balığı ve çakıl balığı ve bazı akvaryum balığı türleri olmak üzere yaklaşık 30 yabancı ve istilacı tür kaydedildiği açıklandı. İstilacı türlerin ekolojik, ekonomik ve insan sağlığı yönünden çeşitli etkileri olduğuna vurgu yapılan açıklamada, bakanlık olarak denizlerde başta balon balığı ve aslan balıkları olmak üzere istilacı türlerle mücadele edildiği bildirildi. Benzer şekilde iç sularda ekonomik değere sahip olan istilacı türler üzerinde av baskısını teşvik ederek de bu türlerin kontrol altında tutulmasına yönelik ciddi çalışmalar yapıldığı belirtildi.
5 MİLYON BALON BALIĞININ GİRİŞİ ÖNLENDİ
Balon balığıyla mücadelede 2020'de başlatılan, 2021 ve 2022 ve 2023 yıllarında devam eden desteklemelerle, üzerinde av baskısı oluşturulup, stoka katılım oranının azaltıldığı, 2020'den bu yana 100 binin üstünde balon balığı avlandığı açıklandı. Desteklemeyle avlanan her bir dişi balon balığı sayesinde yaklaşık 5 milyon yeni bireyin ekosisteme girişinin engellendiği bildirildi.
ASLAN BALIKLARI İNSAN TÜKETİMİ İÇİN KULLANILIYOR
Türkiye kıyılarında yayılım gösteren ve insan gıdası olarak da değerlendirilebilen aslan balıklarının ise insan gıdası olarak tüketilebilmesinin hem ekosisteme hem de ekonomiye fayda sağladığı belirtildi. Bu balığın restoranlarda ve mutfaklarda yerini alması için tüketime kazandırma etkinliklerinin hız kazandığı ifade edildi. Ekosistemlerin korunması ve biyolojik çeşitliliğin sürdürülmesi için pilot seçilen 11 ilde birçok üniversiteyle iş birliği içerisinde istilacı türler ve hayalet av araçlarına yönelik farkındalık çalışmaları yaz boyunca devam edecek.
Bu kapsamda, öncelikle kaybolan ağların bulundukları yerler tespit ediliyor. Ardından ilgili STK'lar, balıkçılar, belediyeler, üniversiteler ve özel sektörle birlikte tespit edilen hayalet av araçları bulundukları yerlerden çıkartılıyor. Genel müdürlük yetkilileri, çıkarılan bu araçların geri dönüşüm sürecine dahil edildiğini de belirterek, bu sayede hem doğal sucul ekosistemlerin temizlendiğini hem de kaynak israfının önüne geçildiğini açıkladı. Türkiye genelinde, 103 milyon metrekare alan taranarak yaklaşık 800 bin metrekareden fazla ağ ve 40 bin sepet ve benzeri av aracının sulardan çıkarıldığı, bu çalışmalar sonucunda yaklaşık 2,5 milyon su canlısının ağlara takılarak ölmesinin engellendiği de değerlendirildi.