Sarı Çiçeklerin ilk bölümünde, "İhlas’nin Hayatı” kapsamlı olarak ele alınmış. Ailesi, doğumu, çocukluğu, yetiştiği ortam, eğitimi, evliliği, askerliği, iş hayatı, kişiliği, inanç ve hayat felsefesi ve şairlik yolunda kat ettiği aşamalara yer verilmiş.
"Şiirlerin Yapısal Çözümlemesi” başlıklı bölümde, şiirlerin nazım şekli ve nazım türleri hakkında bilgiler bulunuyor. Şiirler arasında istatiksel oranlarla ölçümlenmiş. 161 şiirin, 112’si 11, 44’ü 8, 5’i 14 heceli oyarak yazılmışlar. Şiirlerin %70’ine yakınında 11 hece kullanılmış. İhlâsî şiirleri vezin, durak, ayak, kafiye, redif, nazım şekil ve türleri konularında da incelenmişler.
Sarı Çiçekler içindeki İhlasî'nin şiirlerine göz atıldığında, 80 şiirin koşma, 45 şiirin destan, 31 şiirin semai, 5 şiirin divan nazım şekilleriyle yazıldığını görüyoruz.
Doç. Dr. Uğur Başaran, İhlâsî’nin şiirlerindeki muhteva çözümlemesini, şiirleri içeriklerine göre, sınıflandırarak listelemiş. Şiirlerde konu alanları arasında sevindiren, üzen, düşündüren, sıralamaları var. Bunları da; Karşı Cinse Duyulan Sevgi (Aşk) İnsan Sevgisi, Tabiat-Memleket-Devlet Sevgisi, Umut, Allah Sevgisi, Evlat Sevgisi, Çekilen Dert ve Sıkıntılar, Ayrılık / Aşk Acısı, Karamsarlık, Umutsuzluk ve Çaresizlik, Örf, Kin ve Nefret, Pişmanlık , Düşünce Ağırlıklı Konular, Toplumsal ve Kültürel Değerler, Ahlakî Durum ve Değerler, Dinî Durum ve Değerler, İdeolojik / Siyasal Durum ve Değerler, .Tecrübî Bilgiler ve Felsefi Çıkarımlar, Şiirlerin Tema Bakımından Türleri, Yazdıran / Tetikleyici Unsurlar, Sergilenen Tavır gibi alt başlık içinde kıymetli bilgilerle donatmış.
Sarıçiçekler içeriğindeki 161 şiir, “Nazım Şekil ve Nazım Türü Tablosu” içinde grafiksel olarak bu bilgilerin dükümü yer almış.
Birkaç örnek verebilirim:
“Gurbet elde bu gözyaşım
Dökülüyor süyüm süyüm
Dağ misali yürek başım
Sökülüyor süyüm süyüm
…”
Bu dörtlükle başlayan semainin 5 dörtlük olduğunu, edilgen bir tavır sergilenerek dertlenme temasını işlediği ve 23 Eylül 2018’de kaleme alındığı bilgisini buluyoruz.
Yalan dünya sarayında hanında
Kim oturdu kimler yattı kim kaldı
Zengine sor ne götürdü yanında
Kimler vardı kimler bitti kim kaldı”
Bu dörtlükle başlayan şiiri, 11 heceli olarak beş kıtadan oluşuyor. Edilgen tavırlı koşma türünde bir şikâyetname özellikleri taşıyor. Aşağıya iki kıtasını aldığım nazım şekli açısından etken tavırlı koçaklama destan, 11 heceli, sekiz kıtalı ve döner ayaklı:
Haktan olmayanla koyup kazana
Kırk yıl kaynatsanız suyum karışmaz
Ak imiş karaymış uzaktır benden
Vallahi billahi huyum karışmaz
Karışmaz ki Arapçılar velvele
Gidip sorsanız ki yedi düvele
Dini istismarı yapanla hele
Türkoğlu Türk'üm ben soyum karışmaz ….”
Kitaba adını veren Sarıçiçekler şiirinden bir dörtlük şöyle:
Kim bilir ne saklı anım var sende
Canımın içinde canım var sende
İhlasi'yim yarı yanım var sende
Beni âşık yazan sarıçiçekler…
11 hece, dört kıta, döner ayaklı bu koşmanın, övgüleme, alkış türünde. 12 Nisan 2019’da yazıldığını görüyoruz.
Sarıçiçekler Güldestesi’ni derin bilgi ve emeği ile taçlandıran Başaran’dan söz etmek isterim:
Doç. Dr. Uğur Başaran 02.02.1988 Salı günü Afşin’de doğdu. Erciyes Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden 2009 yılında mezun oldu, 2011 yılında Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı'nda başladığı doktora öğrenimini tamamladı. 2010-2016 yılları arasında Araştırma Görevlisi olarak görev yaptı. 2016 yılında Yrd. Doç. Dr. olarak atandı. 2022’da Doç. unvanını aldı. C.Ü. Türk Halk Bilimi Bölümünde Başkanlık görevini yapıyor.