Gaz sancısı olarak da tanımlanabilen kolik bebek tanısının koyulabilmesi için 3 ya da 4 aydan küçük bebekte, haftada en az 3 gün boyunca ve gün içinde yaklaşık 3 saat süren huzursuzluk, kasılma ve ağlama nöbetleri görülmesi gerekir. Kolik bebek ağlaması normal bebeklerinkinden çok farklıdır. Genellikle doğumdan sonraki ikinci-üçüncü haftalarda başlayarak, altıncı-sekizinci haftalarda artarak devam eden ve ve üçüncü-dördüncü aylarda kendiliğinden düzelen kolik bebek, aileler ve ebeveynler için yıpratıcı olabilmektedir. Dikkat edilmesi gereken bazı önlemler bu dönemin daha sakin atlatılmasına yardımcı olabilmektedir. Peki bebekte kolik nasıl geçer? Kolik bebek nasıl susturulur? Basın uygulama tekniği ile bebeğiniz sakinleşecek ve ağlama nöbetlerinde azalma olacak. Memorial Sağlık Grubu Medstar Topçular Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Kerem Yıldız, infantil kolik hakkında merak edilenleri sizler için öğrendik.
Bu süreç bebekleri huysuzlaştırıyor
İnfantil kolik nöbetleri genelde öğleden sonra veya akşam saatlerinde gözlenir. Kolik ağlaması çoğunlukla her gün yineler, bazen de bir gece ara verdiği görülür. Nöbetler sırasında bebeğin yüzünde bir ağrı ifadesi oluşur, yumruklarını sıkar ve ayaklarını karnına çeker. Beslenme ve uyku düzeni ağlamayla bozulur bu yüzden bebek huysuzlaşır. Meme aranan bir bebek emmeye başladıktan kısa bir süre sonra ağlayarak emmeyi bırakabilir ya da tam uykuya dalmışken birkaç dakika sonra uyanarak ağlamaya devam edebilir.
Kolik davranış sorunlarının en erken örneği
Kolikli bebekler normal bebeklerle aynı ağlar. Ancak kolikli bebekler daha uzun süre ağlar ve kolaylıkla susturulamaz. Kolik, bebek ve çevre arasında yetersiz bağdan kaynaklanan davranış sorunlarının en erken örneği olarak tanımlanmıştır. Gebelikte stres ve fiziksel yakınmalar, aile içi sorunlar ve doğumda olumsuz tecrübeler kolik gelişimiyle ilişkili bulunmuştur. Annede endişe, alkol tüketimi infantil kolik riskini artırmaktadır. Ayrıca genç anne, annenin eğitim düzeyi, baba ile birlikte yaşamama, sosyal desteğin yetersiz olması da diğer faktörlerdir.
Sigara dumanı koliği artırıyor
Çok sayıda uyaranla karşılaşan bebek, akşam saatlerinde iyice gergin ve uyarılmış olur ve nedensiz ağlamalar görülür. Bebek beşinci ayın sonunda bu uyaranlarla baş edebilmeye başlar ve kolik sona erer. Koliği artırıcı çevresel bir faktör olarak, sigara dumanı da gösterilmiştir. Evde sigara içen birey sayısı ne kadar fazla ise, bebekte kolik görülme olasılığı ve şiddeti o kadar fazladır. Düşük doğum ağırlığının kolik riskini artırdığını gösteren çalışmalar da bulunmaktadır.
Anne sütü kolikten koruyor
Biberonla besleme, yatay pozisyonda besleme ve beslenme sonrası gaz çıkarmama infantil kolik nedeni olarak bildirilmiştir. Anne sütü ile beslenme ilk altı ayda tek koruyucu faktör olarak kabul edilmektedir. Koliğin inek sütü proteinine karşı alerji nedeniyle ortaya çıktığını bildiren çalışmalar mevcuttur. Besin alerjisi ve laktoz intoleransı bu bebeklerin çok az kısmında koliğe neden olabilir. İnfantil koliğin reflünün tek belirtisi olabileceği ileri sürülmektedir. Tek başına anne sütü ile beslenen bebeklerde diyet değişikliği yapmaya gerek yoktur. Süt ve süt ürünleri, buğday, yumurta ve fındığın annenin diyetinden çıkarılması yararlı olabilir. Bitki çaylarının tedavi amaçlı bebeğe kullanımı, doz ve içeriklerinin standardize olmaması, normal beslenmeyi bozmaları ve bazı ciddi yan etki ihtimalleri nedeniyle önerilmemektedir.
Kolik olan bebekleri rahatlatmak için bunları deneyin;
- Bebeği sallamak: Kucakta, pusette, yatağında, otomatik bebek salıncağında ritmik şekilde sallamak bebekleri rahatlatabilir. Çok sert sallama boyunda yaralanmaya yol açabileceğinden dikkatli olmak gerekir.
- Arabasıyla gezdirmek: Hatta, bebeği arabasında gezdirirken saatte 80-90 km hızla giden bir araba hissi veren sakinleştirme amaçlı araçlar da yapılmıştır.
- Ilık temas: Karına ılık havlu uygulaması ve bebeğe ılık banyo yaptırılması bebeği rahatlatır.
- Şarkı söylemek: Bebeklerin ilgisini müzik çeker, aileler de bebeğin hangi müzik türünden hoşlandığını keşfetmeye çalışmalıdır.
- Ritmik seslerden yararlanma: Birçok bebek vantilatör ya da elektrik süpürgesinin sesiyle, rahim içinde duyduğu guruldamaların teyp kaydıyla, doğadaki seslerle sakinleşebilmektedir.
- Bebeğe masaj yapılması: Dokunulmaktan hoşlanan bebekler için masaj, sakinleştirici olabilir.
- Basınç uygulama tekniği: Bebek kucağa alınır, annenin/bakıcının karnı üzerine yatırılır ve hafifçe sırtına vurulur ya da sırtı sıvazlanır. Bu, birçok bebeğin çok sevdiği bir yöntemdir.
Bebeği aşırı uyarmaktan kaçının
Bu tedavi yöntemlerinin hiçbirinin etkinliği çalışmalar ile tam anlamda gösterilmemiştir fakat farmakolojik tedavilere ve diyet değişimine göre daha güvenli ve daha az dramatik olması nedeni ile önerilebilir. Ancak, bu yöntemleri uygularken bebeği aşırı uyarmaktan kaçınılmalı ve olası kazalara karşı önlem alınmalıdır. Ağlamaya erken yanıt, aşırı uyarıdan kaçınma, hafif yatıştırıcı hareketler, emzik kullanımı, kanguru kullanımı ve elektrik süpürgesi kulla