Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi rekor seviyeye yükseldi. Dolar/TL kuru ise serbest piyasada 27,43 TL’yi görmesinin ardından 26,95 seviyelerinde hareket etmeye devam ediyor.
Yarın açıklanacak Temmuz ayı enflasyon rakamları öncesinde 400 baz puanın altına gerileyen CDS risk primi de bugün yeniden bu seviyenin üzerine yükseldi. Mayıs ayında 700 baz puana kadar yükselen Türkiye'nin risk priminde son dönemde düşüş yaşanırken geçtiğimiz gün 400 baz puanın altı test edilmiş ve böylelikle 2021 Kasım ayından bu yana ilk kez bu seviyenin altı görülmüştü.
Risk priminde düşüş devam ederken Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ten ise kritik bir açıklama gelmişti. Şimşek, “Rasyonel politikalar meyvelerini vermeye devam ediyor” başlığı ile sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımında, “Mayıs ayında 700 baz puana yükselen CDS’ler bugün 400 baz puanın altını gördü” ifadelerini kullandı.
RİSK PRİMİ (CDS) YENİDEN YÜKSELİŞTE
BloombergHT’nin haberine göre, bugün Türkiye'nin 5 yıllık risk primi (CDS) yeniden yükselişe geçti. Bu kapsamda CDS günlük 7,2 puan yükselişle 400 baz puanı aştı. BORSADA YENİ REKOR Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, güne yüzde 0,16 yükselişle 7.180,08 puandan başladı. Açılışta BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 11,57 puan artışla ve yüzde 0,16 değer kazanarak 7.180,08 puana çıktı. Açılışın ardından devam eden yükseliş 7.296,57 puan ile BIST 100 endeksinde rekoru beraberinde getirdi. Bankacılık endeksi yüzde 0,04 ve holding endeksi yüzde 0,01 artış kaydetti. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 1,41 ile finansal kiralama faktoring, en çok kaybettiren yüzde 1,59 ile gayrimenkul yatırım ortaklığı oldu.
DOLAR VE EURO BUGÜN KAÇ LİRA?
Öte yandan dün yükseliş eğiliminde hareket eden dolar/TL, günü önceki kapanışın yüzde 0,1 üstünde 26,9670'ten tamamladı. Dolar/TL, yeni günde serbest piyasada 27,43 TL’yi görmesinin ardından şu sıralar 26,95 TL seviyelerinden alıcı ile buluşuyor. Euro/TL de 30,26 seviyesini serbest piyasada aştı. Şu sıralar ise 29,63’ten işlem görüyor. Dolar endeksi, yüzde 0,1 artışla 102,2 seviyesinde bulunurken, euro/dolar paritesi ise yatay seyirle 1,0990 seviyesinde seyrediyor.
TEMMUZ ENFLASYONU YARIN AÇIKLANIYOR
Küresel piyasalarda, gelecek dönem para politikalarına ilişkin belirsizliklerin güçlü kalmasıyla satış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken, ABD'nin iş gücü piyasalarına yönelik Cuma günü duyuracağı verileri yatırımcıların odağında olmaya devam ediyor. Yurt içinde ise yarın TÜİK tarafından saat 10.00’da açıklanacak Temmuz 2023 enflasyon rakamları yatırımcıların odağında bulunuyor. Ekonomistlerin temmuz ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 9,07 oldu. Ankete katılan ekonomistlerin temmuz ayı için enflasyon beklentileri, en düşük yüzde 7,50 ve en yüksek yüzde 10,60 aralığında yer aldı. Ekonomistlerin temmuz ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 9,07) göre bir önceki ay yüzde 38,21 olan yıllık enflasyonun yüzde 47,27'ye çıkacağı hesaplanıyor.
RİSK PRİMİ NEDİR?
Risk primi en basit tanımıyla bir ülkenin aldığı borç yada kredilerini geri ödeme riski olarak adlandırılabilir. İngilizcesi "Credit Default Swap" olarak adlandırılan ve Türkiye'de CDS olarak da anılan risk primi, Türkçe'de elde edilen bir kredinin tekrar ödenmeme riskini belirlemek ve bu riske karşılık olarak kredinin sigortalanması amacıyla kullanılan değeri ifade etmektedir. Bu riskin sistemli olarak finansal parametrelere dönüştürülerek sayısal açıdan açıklanmış hâli risk primi olarak adlandırılmaktadır. Risk primini, herhangi bir ülkenin finansal açıdan vermiş olduğu güven göz önünde bulundurarak serbest piyasa belirlemektedir. Bundan dolayı ülkelerin bu risklerini ifade eden parametreler bulundurması büyük önem taşımaktadır.
RİSK PRİMİ NASIL HESAPLANIR?
Risk primi hesaplama işleminde her yüzde 1 faiz oranı 100 baz puana denk gelmektedir. Risk primi 100 olduğu zaman ise borç adına öngörülen faiz düzeyinin yüzde 1 olduğu kabul edilmektedir. Aynı zamanda dönem başında beklenen getirinin gerçekleşen getiriden farkının alınmasıyla risk primi formülü oluşturuluyor.
Ülkelerin sahip olduğu risk primi sadece ekonomik parametrelerle ilişkili değildir. Bu konuda sosyal, siyasi ve uluslararası yürütülen ilişkileri gösteren parametreler de önemli bir yer tutmaktadır. Bu parametreler ülkelerin verdiği güvenirlik ve ilerleyen zamanlarda meydana getirdiği risklerle alakalıdır. Bir ülkenin iç faktörleri ile birlikte dışsal faktörleri de ülke ekonomisini etkilemektedir. Bundan dolayı bir ülkenin risk primini ekonomik, siyasi, sosyal ve uluslararası ilişkiler olmak üzere pek çok öge oluşturmaktadır.
RİSK PRİMİ YÜKSELİRSE NE OLUR?
Risk priminin yükselmesi ülkeye yönelen yatırımların azalması anlamına gelir. Risk primi yüksek olan bir ülkeye yatırım yapmak maliyetli olur. Her 100 puan için yüzde 1 oranında bir sigorta maliyeti mevcuttur. Örneğin; 300 CDS puanına sahip ülkeye yatırım yapan bir kurumun parasını sigortalamak için bu yüzde 3 oranında maliyete girmesi gerekir. Bu maliyetin yükselmesi, uluslararası yatırımların azalmasına sebep olur. Kredi risk primi yükseltildiğinde ekonominin iyileştirilmesi için önlemlerin alınması gerekir. Söz konusu puanın yüksekliği, ülkedeki ekonominin kırılganlığının işareti olarak kabul edilir. Yukarıda belirtildiği gibi, finansal istikrar sağlandığı zaman CDS puanı doğal olarak düşer.