Amerika- Türkiye ilişkilerinin geleceğini tayine edecek olan Rusya'dan alınan S-400 füze savunma sistemlerinin çalıştırılıp çalıştırılmayacağı konusu halen iki ülke arasındaki sıkıntıların başında geliyor.
Amerika "Bunları kullanmayın" diyor.
Türkiye'nin yanıtı: (Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu) "Bir ürün kutuda bekletilmek için alınmaz, Bir ürün kutuda tutulmak için alınmaz. Hava savunma sisteminin ciddi bir maliyeti var ama maliyetten daha çok bizim ihtiyacımız var"" yanıtını veriyor.
Çavuşoğlu'nun açıklamaları bu kadarla da sınırlı değil.
İtalya'nın SAMP-T hava savunma sistemi bataryasını çekmesiyle, hâlihazırda Türkiye sınırında kalacak olan tek bataryanın İspanya'nın Patriot bataryaları olduğunu hatırlatan Çavuşoğlu, "Biz Amerika ile bu konuyu konuşmaya devam ederiz ama esasen burada dayatmacı bir üslubu ya da yaklaşımı kabul etmemiz de mümkün değil" diyor.
Daha önce Erdoğan da yaptığı açıklamalarda "Bu iş bitti, geriye dönüş yok, S-400'leri kullanacağız" demişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Amerika gezisinde de Başkan Trump'un bu konuyu gündeme taşıdığını biliyoruz. Şimdi iki ülke arasında oluşturulan bir komitede sorun çözülmek için masaya yatırıldı.
Konu ile ilgili gelişmeler var.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Türkiye'nin Rusya'dan aldığı S-400 hava savunma sistemlerini test etmesini "endişe verici" olarak nitelendirdi. Washington'da düzenlenen basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlayan ABD Dışişleri Bakanı, Türkiye'nin S-400'leri test etmek amacıyla F-16'ların başkent Ankara semalarında uçtuğu haberlerinin sorulması üzerine, "Evet, bu endişe verici" cevabını verdi.
Ankara'ya S-400'lerin aktive edilmesini istemediklerini kesin biçimde ifade ettiklerini söyleyen Pompeo, Washington ile Ankara arasında ihtilafa neden olan konunun çözümü için müzakerelerin devam ettiğini söyledi. Pompeo, çözüme ilişkin hala umutlu olduklarını sözlerine ekledi.
Ankara'da F-16'ların yaptığı alçak uçuşlarla S-400'lerin radar bağlantısının test edildiği belirtilmişti.
Ancak, Savunma Bakanlığı bu konuda bir açıklama yaptı ve İddialarla ilgili Milli Savunma Bakanlığından açıklama geldi. Açıklamada, "Ankara'da icra edilen uçuşlar, Savunma Sanayi Başkanlığının devam projeleri kapsamında yapılan test uçuşları olarak koordine edilmiştir" denildi.
Teslimat planına göre, Türkiye'ye iki filo (sistem) şeklinde S-400'ler teslim ediliyor. İki filo dört bataryaya tekabül ediyor. İlk filoya ait iki bataryanın intikali tamamlandı.
Rusya'dan 2,5 milyar dolar karşılığında satın alınan S-400 Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi'nin teslimatı 12 Temmuz'da başlamıştı. Birinci grup malzeme sevkiyatı 30 sorti ile 25 Temmuz'da tamamlanmıştı. 27 Ağustos'ta başlayan ikinci batarya malzemeleri taşınması da 15 Eylül'de tamamlanmıştı.
S-400'lere ait ikinci sistem teslimatının 2020 sonuna doğru başlaması ve sistemin 2021'de operasyonel olması bekleniyor.
Şimdi başa dönelim:
Amerika tarafından yapılan açıklamalar ile Türkiye'nin açıklamaları S-400'ler konusunda kafaları karıştırıyor.
Sorun çözülemezse ne olacak?
Amerika sürekli olarak tehdit dili kullanıyor. Türkiye'ye ambargo uygulanmasının halen masada olduğuna dikkat çekiliyor, Halkbank davasının kartı açılıyor. Baskı sürüyor.
Geçenlerde Washington Post'ta konu ile ilgili bir haber analiz yer aldı. Yapılan haber analizde ABD Başkanı Trump'un "Şuna inanıyorum ki kesin olarak müttefikimiz Türkiye S-400'lerden vaz geçecektir" sözlerine yer verildi.
Art arda gelen açıklamalara bakıldığında konu ile ilgili olarak kafaların karışık olmaması mümkün mü?
Görebildiğimiz kadarı ile S-400'ler konusu iki ülke arasında sıkıntıların devamına neden olacaktır. Bu sorun çözüme kavuşmadığı takdirde olabilecekleri düşünmek bile istemiyoruz.