Denizler, su kaynakları ve toprak kirliliği, insan ve hayvan sağlığı, doğal kaynakların tüketimi açısından en büyük zarar nedeni olarak görülen plastikler ve dünya plastik üretiminin yüzde 50'den fazlasını oluşturan tek kullanımlık plastik ürünlerin doğa üzerindeki etkileri giderek büyüyor. Pipet, çatal, kaşık, tabak, bardak gibi Avrupa Birliği'nin yasakladığı tek kullanımlık plastik ürünlerin Türkiye'de de yasaklanması için birçok çevre örgütü ve doğasever farklı kampanyalar düzenliyor.
KORKUNÇ RAKAMLAR
Kampanyalarda verilen bilgilere göre, dünyada son 60 yılda 8,3 milyar ton üretimi yapılan plastiğin yüzde 90'dan fazlası geri dönüştürülemedi. Her yıl 12 milyon ton plastik deniz sularına karışıyor. Gezegeni kirleten plastiğin yüzde 90'ından fazlası, plastik çatal, bıçak takımı gibi tek kullanımlık plastikler ve kozmetik ürünlere eklenenler gibi mikroplastiklerden oluşuyor. Akdeniz'den alınan derin deniz örneklerinin yüzde 92,8'inde plastik saptandı ve sahiline günlük vuran plastik atık miktarı, kilometre başı 5 kilogram. Akdeniz Havzası'nda 4 metrekareye 1 plastik atık düşüyor. Marmara Denizi'nde her 10 çöpten 1'i, Karadeniz'de yarısı plastik. Dünyada her yıl 380 milyon tondan fazla plastik üretiliyor ve bazı raporlara göre bunun yüzde 50'den fazlası tek kullanımlık plastikler. Dünya genelinde denizlerde toplam 150 milyon ton plastik var.
Her yıl 13 milyon tona varan plastik denize karışmaya devam ediyor ve oran gittikçe artıyor. Her yıl 1 milyondan fazla deniz kuşu ve 100 bin deniz hayvanı plastik kirliliğinden ölüyor. Yavru deniz kaplumbağalarının yüzde 100'ünün midesinde plastik bulunuyor. Okyanuslarda 5,25 trilyon plastik parçası var. Her mil karedeki 46 bin parçanın ağırlığı 269 bin tona kadar çıkıyor. Dakikada 1 milyon plastik torba çöpe atılıyor. Dünya yılda 500 milyardan fazla plastik torba kullanıyor.
GREENPEACE'DEN 625 BİN İMZA
Greenpeace Akdeniz'in kendi internet sitesi üzerinden yürüttüğü kampanyaya imza verilerek Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan, Avrupa Birliği'nde yasaklanan tek kullanımlık plastiklerin Türkiye'de de yasaklanması talep ediliyor. 500 bin imza hedefiyle başlatılan kampanyada 625 bine yakın imza toplandı. Kampanyada şu çağrıda bulunuluyor:
“Avrupa Birliği, plastik pipet, kulak çubuğu, tabak, çatal, bıçak, kaşık, içecek karıştırıcıları ile köpük gıda kapları ve içecek bardaklarının yasaklanması konusunda anlaşmaya vardı. Alternatifi olan bu ürünler Türkiye'de de yasaklanmalı. Üç tarafı plastiklerle değil, denizlerle çevrili bir Türkiye için bunu yapmalıyız. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan talebimiz, en gereksizlerden başlayarak tek kullanımlık plastikleri yasaklaması."
WWF-TÜRKİYE'YE 225 BİN İMZA
Tek kullanımlık plastiklerin yasaklanması için 225 bin imza desteği verilen WWF- Türkiye'nin kampanyasında ise aşırı plastik üretimi ve tüketiminin nehirleri ve denizleri boğduğu, yaban hayatını öldürdüğü ve yiyecekleri, havayı ve suyu kirlettiği vurgulandı. Durumun daha da kötüye gittiğine dikkat çekilerek, “Plastik üretimi ve tüketimi kontrolden çıktı. İhtiyacımızdan fazla plastikle zorla başa çıkmak zorunda kalıyoruz ve bu, sorumlu bir şekilde yönetilmesini imkansız hale getiriyor. Plastik kirliliğini geride bırakmak için en çok kirleten ve en zararlı plastik ürün ve malzemeleri yasaklamamız ve tüm ulusların güvenli, döngüsel sistemlere geçişini desteklememiz gerekiyor" denildi.
İMZALAR 1 MİLYONU AŞTI
Greenpeace Akdeniz ve WWF-Türkiye'nin kampanyaları dışında çevreci bazı vatandaşlar ve çok sayıda sivil toplum örgütü de hem düzenlenen bu kampanyalara destek veriyor hem de ayrıca kampanyalar düzenliyor. Tek kullanımlık plastiklerin yasaklanması için change.org.tr üzerinden 3 lise öğrencisinin 25 bine yakın imza verilen ve bir vatandaşın 83 bine yakın imza verilen bireysel kampanyaları da var. Bu kampanyalarla birlikte, Greenpeace Akdeniz'e 625 bin, WWF-Türkiye'ye 225 bine yakın imzayla toplamda Türkiye'de 1 milyondan fazla kişi tek kullanımlık plastiklerin yasaklanması kampanyalarına destek verdi.
DHA