Geçen gün Bakırköy adliyesinin önünde uzun bir kuyruk vardı.
Adliyede mesai daha erken başlamasına rağmen vatandaşlar saat dokuzdan sonra içeri alınıyor. Erken gelen sıraya giriyor ve yüzlerce metreyi bulan kuyruklar oluşuyor.
Kapılar açılınca adliyenin içi ana baba günü gibi oluyor. Asansörler dolu, koridorlarda insan kalabalığı bitmek bilmiyor.
Hakkını aramak isteyen, derdi olan mahkemeye koşuyor.
Bu kalabalığı önlemenin çaresi aslında var. Hem çalışanlar için, hem de vatandaşlar için büyük kolaylık sağlayacak bir çözümü var.
Vatandaşların adliyeye gelmesini en aza indirmek gerekiyor.
Bunun için özellikle salgın döneminde birçok ülkede uygulanmaya başlanan sesli ve görüntülü duruşma sistemine acilen geçilmeli…
UYAP üzerinden adliyeye hiç gitmeden dava açılıp harçları ödenebiliyor. İcra takibi başlatılabiliyor.
Duruşmalar da fevkalade sesli ve görüntülü sistemle uzaktan yapılabilir. Hatta şu an bile bu sistem kısmen kullanılıyor.
SEGBİS (Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi) vasıtasıyla tutuklular cezaevinden duruşmaya katılabiliyor. Tutuklular, SEGBİS yoluyla mahkeme salonunu görüyor, konuşulanları duyuyor. Mahkeme salonundakiler de tutukluyu görüyor ve konuştuğunu duyuyor.
Teknolojinin bu kadar geliştiği günümüzde bu sistem niçin tüm duruşmalarda uygulanmıyor?
Ceza davaları SEGBİS ile yapıldığına göre diğer tüm duruşmaların sesli ve görüntülü sistemle yapılmasının önünde yasal bir engel yok demektir. Faraza yasal bir engel varsa, sabah kanunların yazılıp, akşam Meclis’te kabul edildiği günümüzde bu kanunu çıkarmak çok zor olmasa gerek…
Elektronik imza uygulaması ile desteklenen veya UYAP üzerinden kurulacak bir sistemle sesli ve görüntülü duruşmalar yapılabilir. Hatta hiçbir şey yapılamazsa bile önceden kayıt altına alınacak telefon numarası üzerinden kimlik tespiti yapılarak whatsapp veya ona benzer sesli ve görüntülü bir programla duruşmalar yürütülebilir.
Sesli ve görüntülü duruşma uygulaması ile adliyedeki kalabalık ve yığılma azalır, mahkeme kapısındaki kavgalar taraflar birbirini görmeyeceği için ortadan kalkar.
Zamandan tasarruf edilir, çoğunluk özel aracıyla adliyeye gittiğinden trafikte bile küçük de olsa rahatlama sağlanır.
İl dışında, hatta yurt dışında olanlar için duruşmaya katılmak külfet olmaktan çıkar.
Özellikle salgın döneminde sesli ve görüntülü duruşma herkes için ilaç olur.
Sesli ve görüntülü duruşma yapılırsa adliyeler rahat bir nefes alır.
Bunu yapmanın önünde engel var mı? Yok…
Niçin uygulanmıyor diye merak ediyorsanız eğer…
Baroları bölmeye uğraştığımız için buna henüz zamanımız olmadı!
*****
Akıllara ziyan davalar
En tuhaf ve ilginç davaların Amerika’da açılması nedeniyle, yılın en ilginç davası yarışması düzenleniyor. Hatta en ilginç dava açana ödül veriliyor. Akıllara ziyan davalardan bir kaçı şöyle:
San Diego’da belediye salonunda verilen konser sırasında erkekler tuvaletinde bir kadın gördüğü gerekçesiyle, duygusal sarsıntı yaşadığını öne süren bir adam belediyeye karşı 5.4 milyon dolar tazminat davası açtı.
Tek kişilik hücrede kalan mahkûm, bedava deodorant vermediği için hapishane yönetimine kızdı ve hapishane yönetiminden şikâyetçi oldu.
Bir kanser hastası, öngörülen süre içinde ölmediği gerekçesiyle sağlık müdürlüğünü dava etti. Doktorların koyduğu teşhise göre çoktan ölmüş olması gerektiğini belirten davacı, tazminat istedi.
Bir kadın sürücü, buz tutmuş yolda motorlu bir kızakla çarpıştı. Kızağın sürücüsü öldü. Kadın sürücü, tanık olduğu ölüm anında yaşadığı şok yüzünden adamın dul karısına tazminat davası açtı.
Terrence Dickson, soyduktan sonra garajı kullanarak çıkmaya çalıştığı evden, garajın otomatik kapısının bozuk olması nedeniyle çıkamayınca, geri dönüp evin girişinden çıkmaya çalışır ama eve giriş kapısı kilitli olduğu için garajda mahsur kalır. Ev sahiplerinin tatilde olması nedeniyle Dickson, garajda kuru köpek maması ve kola ile 8 gün geçirir. Dickson, bunalıma girmesine neden olduğu için ev sahibini dava eder ve 500 bin dolar tazminat almaya hak kazanır.
Florida’da bir balıkçı şiddetli fırtınada öldü. Ailesi, hava durumu yorumu doğru çıkmadığı gerekçesiyle bir televizyon kanalından 10 milyon dolar tazminat istedi. Dava geri çevrildi.
Dorothy H. (40) eşini ayarttığı gerekçesiyle öteki kadın hakkında 1 milyon dolarlık tazminat davası açtı. Yargıç, 18’inci yüzyıldan kalma bir maddeye dayanarak, davanın görülmesini kabul etti.
81 yaşındaki Stella Liebeck, satın aldığı kahvenin dökülmesi üzerine teninde yanık oluştuğu gerekçesiyle McDonald's’dan davacı oldu. Yaşlı kadın 2.7 milyon dolar tazminat kazanarak bir anda şöhret oldu.
Merv Grazinski, yeni aldığı karavanla evine dönerken otoyolda aracı saate 70 mil hızda otomatik pilota bağlayarak, yolculuğun keyfini çıkarmak için kahve yapmak üzere arka tarafa geçer ve karavan sürpriz olmayan bir şekilde yoldan çıkıp devrilir. Grazinski, karavanın el kitabında bunu yapmaması gerektiği konusunda bir uyarı olmadığı için üreticiyi dava eder ve 1 milyon 750 bin dolar tazminat ve yeni bir karavan almaya hak kazanır. Üretici firma Merv Grazinski gibi birinin karavan satın alma ihtimaline karşı kullanıcı el kitabını değiştirir.
Los Angeles’ta yaşayan 19 yaşındaki Carl Truman, komşusunu, aracıyla ellerini ezdiği gerekçesiyle dava eder ve mahkeme Truman lehine karar verir. Dikkatsiz Truman, komşusuna ait otomobilin jant kapaklarını çalmaya çalışırken direksiyonda birinin oturduğunu fark edemediği için hastane masrafları artı 74 bin dolar tazminat almaya hak kazanır.
Texas’ta yaşayan Kathleen Robertson, bir mobilya mağazasında henüz yürümeye başlayan ve sağa sola koşturan küçük bir çocuğa takılarak düşer, ayak bileğini kırar. Mobilya mağazasını dava eden kadın, 780 bin dolar tazminat kazanır. Karar, mobilya mağazası için büyük sürpriz olur, çünkü küçük çocuk Robertson’un oğludur.
3.5 dolarlık giriş ücretini ödemek istemediği gece kulübüne tuvalet penceresinden girmeye çalışırken düşüp dişlerini kıran Kara Walton, olaydan kulübü sorumlu tutup dava eder ve 12 bin dolar tazminat kazanır, tabii hastane masraflarını da ödetir.
Komşusunun bahçesindeki köpeği tabancasıyla küçük saçmalar atarak sinirlendiren Jerry Williams, köpek tarafından ısırıldığı için komşusunu dava eder ve hastane masraflarına ek olarak 14 bin 500 dolar tazminat kazanır.
Philadelphia’da bir restoran, mekan içinde kayarak düşen ve kuyruk sokumu kemiğini kıran müşterisi bayan Amber Çarson’a 113 bin 500 dolar tazminat ödemeye mahkûm edilir. Çarson, restoranda tartıştığı sevgilisine attığı meşrubat şişesine 30 saniye sonra basıp düşmüştür.
*****
TEBESSÜM
Boşanma
Bir aile mahkemesinde davalar hızlıca görülmektedir. Mübaşir sıraya ve saate uymamakta hazırda bekleyen kim varsa öncelikle onları duruşmaya almaktadır.
Zaman ilerledikçe, “Bizim duruşma vardı” diye mübaşire danışan kimse kalmaz.
Bunun üzerine mübaşir, “Aile mahkemesinde duruşması olan yok mu?” diye yüksek sesle bağırır. Cevap gelmeyince tekrar koridora dönerek bağırır:
- Haydi, yok mu boşanmak isteyen?
*****
GÜNÜN SÖZÜ
Genellikle aşırı yasalar, aşırı adaletsizlik getirir.
Terence