Yangın esnasında içerisinde kimyasal toz bulunan yangın söndürme tüpleri ilk müdahale için önem taşıyor. Tüplerin her zaman kolay bulunabilir bir yerde ve bakımlarının yapılmış olması gerekiyor. Bazı merdiven altı yerlerde bu kimyasal toz yerine yangın söndürme tüpünün içerisine çeşitli sahte tozlar konuluyor. Sahte toz bulunan bu tüplerse yangında işlevini gösteremiyor. 25 yıl İstanbul İtfaiyesinde çalışan Kimya Mühendisi Abdurrahman İnce, yangın söndürme tüplerinde yapılan bu hileyi anlattı.
"Ucuza kaçmak için sahte toz konulması söz konusu"
25 yıllık itfaiyecilik yapan Abdurrahman İnce, "Mevzuat gereği istenilen malzemeler belirli bir fiyata sahip. Ucuza kaçmak için her sahada olduğu gibi maalesef bu konuda da sahte toz konulması söz konusu. 25 yıl önce itfaiyeye başladığımda daha yaygın sahte toz kullanılıyordu. Bu yangın da söndürmüyor. Hatta bir denk geldiğim haberde yolda bir araç yangını meydana geliyor. Etraftaki insanlar yardıma koşuyorlar ama 16 tane tüp sıkıyorlar ve hepsi sahte çıkıyor. Yangına etki etmiyor" ifadelerini kullandı.
"Mono amonyum fosfat, son derece yangında etkili"
Yangın söndürme tüplerinin içeriğinden bahseden İnce, "ABC tozu dediğimiz katı, sıvı ve gaz yangınına etki eden dünyada tek bir madde vardır. Mono amonyum fosfat. Bu toz son derece yangında etkilidir. Ancak içerisine konulan sahte tozun hiçbir özelliği yok. Çok şükür ki bugüne kadar yanıcı toza rastlamadık. Bu maalesef yapılıyor. Denetimler önemli. Vatandaşlarımızın ve iş yeri sahiplerinin bu konuda bilinçli olması ve gerçek tozun konulduğundan emin olması gerekir" dedi.
"TS damgalı cihazları tercih etmeleri gerekiyor"
Yangın söndürme tüpü alınırken vatandaşların dikkat etmesi gereken noktaları anlatan Abdurrahman İnce, "TS damgalı cihazları tercih etmeleri gerekiyor. Bu cihazlar tek kullanımlıktır. Bu söndürme cihazları bir kere basıldığında ikinci defa daha kullanılamaz. En az 1 tüpü denemesi lazım. Her vatandaşın arabasında ABC kimyevi tozlu 2 kilo yangın söndürme tüpü bulunması gerekiyor. Mutfaklarda ıslak kimyasal sistemleri daha etkin olarak geliştirildi. Ev ve arabalarda yangın söndürme tüplerini deneme şansları yok. Yangında tecrübe etmek kadar da kötü bir şey yok. İş yerleri alırken TS'de deneme kriterleri var ona göre deneyerek etkinliğini gördükten sonra alabilirler" diye konuştu.
Daha öncesinde sahte tozlarla denk geldiğini anlatan Abdurrahman İnce, "Mesela İstanbul'da bir yangında bu tozlar, söndürmedi. İstanbul itfaiyesi olarak onlardan aldık ve Ankara'ya laboratuvara gönderdik. Ben de laboratuvarda başlarında bekledim. İçlerinden sahte tozun çıktıklarını gördük. Küçük bir odam vardı ve orada o tozu denedim. İçerisinde mono amonyum fosfat oranının sıfır olduğunu görmüştüm. İçerisinde yanıcı olmayan başka bir toz vardı. Tebeşir tozu gibi bir toz vardı" dedi.
"Denetim mekanizması çok önemli"
Abdurrahman İnce sözlerini şöyle noktaladı,
"Her konuda olduğu gibi denetim mekanizması önemli. Devletin ilgili tüm kurumlarının bu konuda göz açtırmamaları lazım. Bu sahte toz kullanan firmaları yaşatmamaları lazım. Vatandaşta TS'li damgası bulunan firmalardan gerçek toz olduğuna inandıktan sonra alıp kullanmaları lazım. Evlerimizde, arabalarımızda kullanacağımız söndürücülerin de ucuzuna kaçmayıp TS'li güvenilir firmadan alıp bilinçli tüketici olarak takip etmemiz lazım. Bu söndürücünün ilk tecrübesi vardır. Hatta şu öneride bulunabilirim, bu tozların kullanım süreleri var. 4 yıl sonra tozların ömrü bitiyor. Boşaltılıp yeniden doldurulması lazım. Değiştirileceği zaman uygun bir yerde tatbikat yapılır hem insanlar kullanma tecrübesi kazanır hem de bu tozun ne derece etkili olduğu görülür"
"Yangın söndürme cihazlarının standartı var"
Yangın söndürme cihazlarının içerisindeki kimyasal tozdan bahseden İş güvenliği Uzmanı Mehmet Gültek ise, "Bazı cihazlarda mermer tozu kullanıldığı söyleniyor. Mermer tozuna da slikon karıştırıyorlar. Fark edilmesi zor oluyor. Yangını söndürmüyor. Vatandaş standardı olan yangın söndürme cihazı alması gerekiyor. Belli bir kalitede ve belli firmaların ürünlerini alması gerekiyor. O tüpler TSE tarafından dolum ve bakımları da Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan devamlı takip ediliyor. Dolum ve bakım yaptıracakları zaman yeterlilik belgesi olması lazım. Yeni tüp alırken de cihazın üzerinde kalite belgesinin olması gerekiyor. Birde tüpün içerisine konulan yangın söndürme tozunun oranının yüzde 90 olması gerekiyor. Böylelikle en acemi kişi bile bu tüple yangını söndürebilir" diye konuştu.
"Mermer tozu veya alternatif maddeler koyuyorlar"
Bayrampaşa'da yangın söndürme sistemleri satan Gürkan Danacı yangın söndürme tüpleri üzerinden yapılan dolandırıcılığı anlattı. Gürkan Danacı, "Yangın söndürme cihazları kapalı bir kap olduğu için cihazlarda söndürme özelliği olan kimyasallar yerine mermer tozu veya alternatif maddeler koyuyorlar. Bunlar yangınlarda etkili olmamaktadır. Büyük yangın söndürme cihazları ise genelde server odaları, arşivler gibi değerli odalarda kullanılmaktadır. Bunların gazları değerli ve pahalıdır. Bunların içerisine su veya yabancı maddeler konuluyor. Böylelikle dolandırıcılık yapıyorlar. Kullanıcıyı tehlikeye atmaktadırlar" ifadelerini kullandı