Covid-19 normalleşme takvimi açıklandı. AVM’ler, giyim mağazaları, kuaförler, restoran, kafe, pastane benzeri işyerleri 11 Mayısta faaliyete başladı. AVM’lerin açılması erken mi değil mi diye yeni bir tartışmayı beraberinde getirdi. Açıldığı ilk gün AVM kapılarında kuyruklar oluştu, içeride sosyal mesafe kuralları ihlal edildi. Bu bağlamda; Sağlık Bakanı Fahrettin Koca AVM’lerde fiziki mesafe kurallarına ve diğer önlemlere uyulmaması nedeniyle uyarılarda bulundu.

Sağlık Bakanı haklı olarak şikayetini dile getirdi. Çünkü korona ile mücadelede hekimlerimizin ve tüm sağlık personellerimizin özverili çalışmaları sayesinde veriler olumlu yönde ilerliyor. Sağlık Bakanlığımız bu zamana kadar başarılı bir süreç yönetti. AVM’lerin açılmasıyla oluşan bu riskli görüntüler yapılan emeğin boşa çıkmasına sebep verebilirdi. Allah korusun ikinci bir dalganın oluşması tabloyu bir anda olumsuz yönde değiştirebilirdi.

Bizim insanımız normalleşme sürecini yanlış anladı sanırım. Covid-19 öncesi yaşamımıza dönmemiz için daha uzun süre geçmesi gerekecek. Bunun için uzmanların bir kısmı 2021 yılını işaret ederken bir kısmı daha uzun sürebilir diyor. Anlaşılan o ki aşı bulunmadan Covid-19 öncesi hayatımıza dönemeyeceğiz. Aşının bulunması da çok yakın bir tarihte olmayacak gibi görünüyor. Yani normalleşme süreci başlasa da tedbirli yaşamaya devam edeceğiz.

Uzun bir süre kapalı kalan AVM’ler bize bir Türkiye gerçeğini de göstermiş oldu. AVM’ler hayatımıza o kadar tesir etmiş ki sıcak yaz günlerinde bile bu kapalı mekânların kapısında kuyruğa girebiliyoruz. Türkiye genelinde 454 AVM bulunmaktadır. Üç Büyük şehrimizde sırasıyla İstanbul’da 147 adet, Ankara’da 39 adet, İzmir’de 28 adet AVM var.

AVM’ler maalesef hayatımızın değişilmez bir parçası olmuş. Ben ülkemizde gereğinden fazla AVM olduğunu düşünenlerdenim. Bu süreçten sonra olan oldu yıkacak değiliz ancak yenilerinin mantar gibi türemesinin önüne geçilmelidir diye düşünüyorum.

Futbolda fiziksel mesafe kuralı olur mu?

Normalleşme takviminde merak edilen önemli konulardan biride futbol maçlarının ne zaman başlayacağı konusuydu. TFF Başkanı Nihat Özdemir, Sağlık Bakanı ile yaptığı görüşme sonrası liglerin 12 Haziranda başlayacağını duyurdu. Sağlık Bakanı ise karşılıklı fikirlerimizi söyledik kararı TFF aldı sorumluluk onlardadır diye açıklama yaptı. Bunun üzerine TFF Başkanı, Sağlık Bakanlığının verilerine göre her şey yolunda giderse biz 12 Haziranda başlamak istiyoruz diye yeni bir açıklama yaptı.

Son duruma göre 12 Haziran’da ligler seyircisiz olarak oynanmaya başlayacak. Tribünde seyirci olmasa da sahadaki sporcuların sağlığı nasıl korunacak merak konusu. Yakın temas gerektiren futbolda fiziksel mesafe kurallarına nasıl uyulacak? Birçok kulüp ve sporcular bu karardan endişeli olduklarını beyan ettiler. Bence de haklılar insan sağlığı her şeyden önce gelir.

Türkiye Futbol Federasyonu bu konu da tüm kulüpleri ve sporcuları rahatlatacak bir açıklama yapmak zorundadır. Bir karantina bölgesi belirlenip tüm maçlar orada mı oynanacak? Zirvedeki takımlar ile düşme hattındaki takımlara özel play-off sistemi mi yapılacak? Saha içerisinde, soyunma odalarında fiziksel mesafeyi korumak ve hijyen kurallarına uygunluk bakımından ne gibi tedbirler alınacak? bu sorular cevabını beklemektedir.

Sosyal mesafeli tatil dönemi başlıyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı konaklama tesislerinde kontrollü normalleşme sürecine ilişkin bir genelge yayınladı. Bakanlığın genelgesine göre bu yaz tatil sosyal mesafe kuralına göre yapılacak. Öncelikle tatil köylerinde ve otellerde turizm sertifikasyon dönemi başlıyor. Sertifikasyon sisteminin üç ayağı olacak. Birincisi ulaşım ayağı, ikincisi tesisler ayağı, üçüncüsü ise bu ikisini de kullanacak olacak yolcular. Ulaşımda araçların sterilizasyonu, araç personelinin bağışıklık belgesi ve son olarak personelin pandemi eğitimi alması. Bu sertifikaya sahip olan tesisler müşteri kabul edebilecekler.

Sağlık Bakanlığı genelgesine göre; yemek servisi verilen masalar arası mesafe 1,5 metre olacak. Havuz çevresi ve deniz kenarında bulunan şezlonglar dahil genel kullanım alanları sosyal mesafe kuralına uygun olarak düzenlenecek. Havuz suyunun, havuz ve plaj çevresinin temizliği ve hijyeni azami ölçüde sağlanacak. Havuzun klor seviyesi açık havuzlarda 1-3 ppm, kapalı havuzlarda 1-1,5 ppm arasında tutulacak. Periyodik ölçümlerin izlenebilirlik kayıtları tutulacak.

Misafirler tesise girişte termal kamera veya temassız ateş ölçümü uygulamaları, dezenfeksiyon halıları (paspasları) ve el dezenfeksiyon imkânı ile karşılanacak. Talep edilmesi halinde misafirlere verilmek üzere, maske ve eldiven gibi kişisel koruyucu ekipman bulundurulacak. Misafirlerden son 14 gün içerisinde bulunduğu yerlerin, varsa kronik rahatsızlıklarının, Covid-19 geçirip geçirmediklerine ilişkin bilgilendirme istenecek. Mümkün olduğunca, temassız ödeme alınacak. Aynı odada konaklayan veya aynı aileden olan misafirlerin genel mahal kullanımlarında birbirleri ile sosyal mesafe şartı aranmayacak.

Tesis içerisinde bulunan oyun salonları, lunaparklar, çocuklara ayrılmış oyun alanları açılmayacak. Hamam, sauna, masaj üniteleri gibi SPA üniteleri Sağlıklı Turizm Sertifikası bulunmayan tesislerde hizmete açılmayacak. Plaj-havuz havluları kapalı poşetler içinde veya görevli personel tarafından misafir kullanıma sunulacak.

Personelin düzenli sağlık kontrolü yapılacak, birlikte yaşadığı kişilerin Covid-19 açısından izlenebilmesi için personelden periyodik bilgi alınacak. Tüm personele salgın ve hijyen konusunda özel eğitim verilmesi sağlanacak.

Personel girişinde termal kamera veya temassız ateş ölçümü uygulamaları, dezenfeksiyon paspasları ve el dezenfeksiyonu veya antiseptiği bulundurulacak. Personel kıyafetlerinin günlük temizliği ve hijyeni sağlanacak. Aynı vardiyada mümkün olduğunca aynı personelin çalıştırılmasına özen gösterilecek.

Personelin soyunma-duş-tuvalet ve ortak yemek yeme dinlenme alanları sosyal mesafe koşullarına uygun olarak düzenlenecek, bu konuda gerekirse yer işaretleri, şerit, bariyer gibi düzenlemeler yapılıp bu alanların temizliği ve kurallara uygun şekilde dezenfeksiyonu düzenli olarak sağlanacak. Misafir yatak odası temizliği maske takan personel tarafından, her müşteri odası için tek kullanımlık eldiven kullanılarak yapılacak.

Turizm Bakanlığı çok güzel anlaşılır bir genelge yayınlamış. Hazırlayanların emeğine sağlık, keşke Türkiye Futbol Federasyonu da böyle net anlaşılır bir genelge yayınlasaydı. Bu yaz anlaşılan sosyal mesafeli tatile şahitlik edeceğiz, hiç alışık olmadığımız bir tecrübe yaşayacağız umarım bocalamayız.

Peki bu genelgeye göre kim tatil yapmak isteyecek bu da tartışılması gereken bir konu. Turizm sezonunu açmakla, tedbir almakla iş bitmiyor, doluluk oranı yakalanabilecek mi? Bu genelgeye göre zor görünüyor. Çünkü insanlar tatile rahatlamak, huzur bulmak için gidiyor. Kontrol altında, korku içerisinde huzursuz bir tatili kim tercih eder ki? O zaman sezonu açmaya değer mi sorusu aklımıza geliyor.

Sonuç olarak normalleşme sürecine cevaplanması gereken önemli sorularla birlikte giriyoruz. Umarım bir an önce korona aşısı bulunur çünkü aşının geciktiği her gün ikinci dalga riski ile karşı karşıya olacağız.