Aynı şehirde kurulup “ölümüne” rakip olan takımlar onlar. Türkiye’de ezeli rekabet denildiğinde akla gelen Beşiktaş-Fenerbahçe ve Galatasaray oluyor.

Söz konusu İspanya ise Real Madrid ve Atletico Madrid, İngiltere’ye gittiğimizde ise bu kez Manchester City ve Manchester United ile Arsenal-Chelsea rekabeti karşımıza çıkıyor. Tabi bu rekabet sadece futbolla sınırlı değil. Düşman kardeşlerin rekabeti voleybol ve basketbolda da tribünleri dolduranları coşturuyor. İşte rekabetten asla vazgeçmeyen aynı şehrin kardeş takımları… İlk örnekler tabi ki Türkiye’den ve İstanbul’dan 3 büyükler olacak.

Galatasaray-Fenerbahçe-Beşiktaş

Aslında İstanbul takımlarının arasındaki ezeli rekabet yalnızca Galatasaray ve Fenerbahçe ile sınırlı değil. İki kıtayı birbirine bağlayan şehrin “üç büyükler” olarak adlandırılan takımları arasında ezeli rekabetin üçüncü sacayağı Beşiktaş. Özellikle son yıllardaki hızlı yükselişi ile Başakşehir de rekabetin dördüncü pay sahibi. Ancak söz konusu kıran kırana geçen derbiler olduğunda Galatasaray ve Fenerbahçe’nin ünü tüm dünyaya yayılmış durumda. Hatta öyle ki bu karşılaşmalar dünyanın en önemli derbileri sıralamasında her zaman ilk 5’te yer alıyor. 1905’te kurulan Galatasaray ile 1907’de kurulan Fenerbahçe, ilk kez 1909 yıllarında karşı karşıya gelir. 1914 yılına kadar yapılan her karşılaşma, Galatasaray’ın galibiyetiyle sonuçlanır. Üstelik bu maçlarda Fenerbahçe hiç gol atamaz. 1914 yılında ise Fenerbahçe’nin ilk galibiyetiyle rekabet kızışır. Bugüne dek iki takım arasında 397 kez karşı karşıya gelen FB- GS rekabetinde önde olan Sarı-Lacivertliler. Sarı-Lacivertliler, geride kalan 397 maçtan 148'ini kazandı, Sarı-Kırmızılı ekip bu süre içinde 127 kez rakibine üstünlük kurdu. İki takım 122 maçta ise eşitliği bozamadı. Galatasaray son randevuda da ezeli rakibini 3-0’lık skorla geçti.

Arsenal-Chelsea

Londra’nın iki önemli futbol takımı olan Arsenal ve Chelsea, yıllar boyunca ezeli rekabet kategorisinde değerlendirilemeyecek ölçüde sakin geçen karşılaşmalara imza attı. Ancak José Mourinho ve Arsene Wenger gibi iki ünlü ve hırslı teknik adamın takımların başına geçmesiyle, futbolun başkenti olarak tanımlanan şehirdeki karşılaşmalar bir anda başka bir boyut kazandı. 1886 yılında kurulan Arsenal, İngiltere’nin üç büyük futbol takımından biri olarak kabul edilir. 1905 yılında kurulan Chelsea ise 1955 yılında yaşadığı şampiyonluk zaferinden sonra 2005 yılına dek şeytanın bacağını kırmayı başaramaz. 2005 yılında ise 50 yıl sonra gelen galibiyet zaferinin yanı sıra Mourinho’nun stratejik yönetimine kışkırtıcı açıklamaları ile Arsenal-Chelsea derbisinin boyutu tamamen değişir. Günümüzde halen Londra’nın iki rakip takımı arasındaki maçlar kıran kırana ve seyir zevki yüksek karşılaşmalar olarak geçiyor.

Real Madrid-Atletico Madrid

Aynı şehrin takımları olsalar da aslında kuruluşlarının amacı bile farklıdır bu iki takımın. Real ve Atletico gerek taraftar gerekse siyasi yönelim açısından çok farklılar. Kurulduğu günden bu yana gerek krallık gerek Franco diktatörlüğü döneminde her zaman yönetim yanlısı Real'e karşın Atletico hem krallık hem de diktatörlük döneminde muhalif bir yönelim sergiledi. Atletico taraftarlarının kraliyet muhalifi ve işçi sınıfından oluşu, Real taraftarlarını kraliyet yanlısı ve aristokrat sınıfından olması sahadaki rekabete farklı bir boyut kazandırdı.

18 Eylül 2022 itibariyle lig, Şampiyonlar Ligi, UEFA ligi ve kupa maçlarında 292 kez karşılaşan Real Madrid ve Atletico Madrid karşılaşmalarında kazanan çoğunlukla “aristokratlar” yani Real oldu. 292 maçtan 151’ini kazanan Real Madrid’e karşın Atletico sadece 72 kez üstün gelebildi. 69 kez de berabere kalındı. Real Madrid 506 kez rakip fileleri havalandırırken Atletico da 363 gol attı. İspanya’nın Madrid şehrinin ev sahipliği yaptığı iki kardeş takımın, birbirinden her açıdan oldukça farklı olduğunu söylemek yanlış olmaz. 1902 yılında kurulan Real Madrid, krallığın ve Franco’nun her zaman yanında konumlanmış bir takım. Atletico Madrid ise Real Madrid’in tam karşısında, krallığa ve diktatörlüğe karşı muhalif bir duruşa sahip. Keza her iki takımın taraftarları da çoğunlukla bu siyasi yönelim farkını taşır. İşçi sınıfını temsil eden muhalif Atletico ve aristokrasiyi temsil eden kraliyet yanlısı Real arasında geçen maçlar, haliyle yıllardır ezeli bir rekabeti barındırır. Öte yandan taraftar grupları arasında onlarca kez kavga çıkarken, taraftarların maçlarda birbirinden görkemli koreografileri de taraftarların görsel şölenler izletmesini sağladı.

Machester City-Mancherster United

İki takımın karşılaşması Manchester derbisi olarak adlandırılmaktadır. İngiltere’de ve dünyada sonucu heyecanla beklenen karşılaşmalar arasında yer alan bu maçlar City'nin stadı olan Manchester Şehir Stadyumu’nda ya United'ın stadı olan Old Trafford’da oynanıyor. Takımlar 3 Haziran 2023 itibariyle tüm kategorilerde toplam 190 maç oynadı. United 78, City 59 kez kazandı ve kalan 53 maç berabere bitti. İngiltere'deki en başarılı kulüpler arasında, toplam 98 kupa kazandı. Kupaların 67'si Manchester United’in ve 31'i ise Manchester City’nin müzesinde duruyor.

A.S. Roma-Lazio

A.S. Roma ve Lazio takımlarının İtalya’nın en iyi futbol takımları olduğu konusunda herkes hemfikir olmayabilir. Ancak ülkenin en çetin ve ateşli rekabetini sürdürdüklerine şüphe yok. “Derby della Capitale” başkent derbisi olarak adlandırılan Roma derbisinin kıran kırana geçmesinin temel sebebi ise siyasi görüş ayrılıkları. Lazio ile Roma arasındaki saha içi rekabet kuruluş günlerinden itibaren başlasa, tribündeki ayrışma 1970'lerde su yüzüne çıkar. Özellikle siyasi ayrılık İtalya’nın başkentinin iki takımının tribününü birbirine düşman eder. Öyle ki bu ayrışma zamanla futbolun önüne bile geçti. Artık Lazio-Roma derbilerinin maç öncesi analizleri, çıkması muhtemel olaylarla anılıyor. Derbinin saatleri, endüstriyel futbolun altın kuralları bir kenara bırakılarak güvenlik gerekçesiyle gündüze alınıyor. Roma taraftarları ağırlıklı olarak şehir merkezinde yaşıyor. Köklü bir kent kültürü olan ve ağırlıkla emekçi sınıfın yaşadığı Garbatella semti, Roma’nın kalesi. Roma tribünleri genel olarak sol kesimden olarak bilinse de aslında son dönemde en az Lazio kadar sağcı politikalara yaklaştı. Rekabetin tavan yaptığı yıllarda siyasi farklılık iki grubun arasını açsa da günümüzde bu farklılıklar ortadan kalkmış durumda. Lazio taraftarı etnik milliyetçilik ve ırkçılık görüşüne sahip, hatta Lazio taraftarları İtalya Devlet Başkanı Mussolini'nın izinden gittiklerini söyler. İki takım ilk kez 8 Aralık 1929 tarihinde oynandı ve Roma maçı 1-0 kazandı. Lazio, derbideki ilk galibiyetini 23 Ekim 1932 tarihinde 2-1'lik sonuçla aldı. İki takım taraftarları arasındaki düşmanlığı körükleyen olay 28 Ekim 1979'da yaşandı. O yıl oynanan derbide Roma taraftarları tarafından atılan acil yardım fişeği 33 yaşındaki Lazio taraftarı Vincenzo Paparelli'nin gözüne çarparak ölümüne neden oldu. Paparelli'nin ölümü hiçbir zaman unutulmadı. Futbolda farklı başka rekabetler de var ancak rekabetin bu kadar sert olduğu tek yer yeşil sahalar değil. Parke de benzer “kardeş” kavgaları var.

Los Angeles Lakers-Los Angeles Clippers (basketbol)

NBA tarihine damga vurmuş, aynı şehri paylaşan iki takım Los Angeles Lakers ve Los Angeles Clippers’in karşılaşmaları ayrı bir keyifle izlenir. Her iki takım da maçlarını aynı arenada, Staples Center’da oynarken, iki takımın çizgisi birbirinden çok farklı. Los Angeles Lakers, NBA tarihinin en büyük takımı olarak kabul edilir. Ligi domine etmeyi başaran, birbirinden unutulmaz NBA yıldızlarını bünyesinde barındıran bir takım olarak bilinen Lakers’e karşı Clippers “üvey evlat” olarak tanımlanır. Uzun süre boyunca Lakers’ın gölgesinde kalan Clippers, Kahwi Leonard ve Paul George gibi iki önemli oyuncuyu kadrosuna eklediğinde Batı Konferansı’ndaki dengeleri alt üst etmeyi başarır. Clippers’ın “öteki takım” imajını yıkmasıyla birlikte iki takımın karşılaşmaları ezeli bir rekabete dönüşür. Hâlen, her iki takımın da sezon arasında yaptığı teknik hamleler, ligi doğrudan etkileyen stratejik hamlelerle kurulmaktadır.

Fenerbahçe-Anadolu Efes (basketbol)

Anadolu Efes ve Fenerbahçe erkek basketbol takımları 12 Kasım 1978'den beri resmi maçlarda 209 kez karşı karşıya geldi. Bu karşılaşmaların 122’sini Anadolu Efes kazandı. Üst üste en çok kazanan takım da 24 Ocak 1999 ve 5 Aralık 2004 tarihleri arasında 14 resmi ve 1 özel karşılaşma ile Anadolu Efes’ti. Fenerbahçe'de ise bu sayı 10 maç. EuroLeague'deki rekabetlerinden dolayı karşılaşmaları Türk Derbisi ya da İstanbul Derbisi olarak adlandırılıyor. İlk karşılaşmayı da bu yılın son karşılaşmasını da Anadolu Efes kazanırken, Fenerbahçe rakibine en çok farkı atan taraf. İki takımın 3 Haziran 2023’te oynadığı karşılaşma 108-66 Fenerbahçe’nin üstünlüğü ile bitti.