Bekir Akbulut’un uzun ince ozanlık yolunda, Dr. Doğan Kaya, önemli bir kilometre taşı olmuştu.
Dünkü yazımda sözünü ettiğin “Eyvallah” adlı kitabın sunuş yazısını da yazan Doğa Kaya iki yıl sonra, tür ve şekil penceresinden “İhlasi’nin Şiirleri” adlı kitabını Türk Halk Edebiyatı dünyasına takdim etmişti. Bu kitabın genişletilmiş ikinci baskısı geçtiğimiz günlerde araştırmacıların hizmetine sunuldu.
Anılan kilometre taşının önemli kılan özelliklerden biri Ozan Bekir Akbulut’a, Dr. Doğan Kaya tarafından “İhlasi” mahlasının verilmesiydi. Artık Bekir Akbulut, şiirlerinde adını “İhlasi” olarak tapşırmaya başlamıştı.
Dünkü yazımda üç beş cümle ile İhlasi’nin biyografisinde söz edememiştim: Kitap hakkında bilgi vermeden önce, özetleyeyim:
Akbulut, 1966’da Kangal’ın Yeşilkale köyünde doğdu. Yedi kardeşi vardı. Çocukluğu zorluklar içinde geçti. Sıkıntılar ve imkânsızlıklar nedeniyle öğrenimini sürdüremedi. On yedi yaşında iken babasını bir traktör kazasında kaybetti. 1994 yılında İstanbul'a geldi. İnşaat sektöründe ilerledi. Halen müteahhitlik yapmakta. Okullu olamamanın acısını, gece gündüz okumakla çıkardı. Kendini yetiştirdi. Üç bini aşkın kitaptan oluşan kütüphanesi bulunuyor.
Şiir yazmaya on bir yaşında başlamışdı. Saza ve irticalle rağbet etmedi. Ağır, oturaklı, sanat değeri olan şiirler yazdı. Dün sözünü ettiğim gibi “Meyri” ve “Eyvallah” adlarını taşıyan iki kitapta şiirleri de yer almıştı.
“Tür ve Şekil Penceresinden İhlasi’nin Şiirleri” halk şiiri tekniği, türü, şekilleri konusunda araştırma yapacaklar veya meraklılar için kaynak kitap, bir ansiklopedi. Halk şiirinin her türüne mükemmel örnek teşkil edecek İhlasî’nin şiirlerini bulabileceğiniz kitap özelliği taşıyor.
Dr. Doğan Kaya, İhlasi’nin şiirlerini tür ve şekil açısından incelemeden önce, genel olarak, halk şiiri şekil ve türleri konusu üzerinde durmuş, bugüne kadar yapılmış çalışma ve tasniflerden örnekler vermişti.
Kitabın ilk baskısında İhlasi’nin 114 şiirini, 45 şekil ve tür içinde tasnif etmişti. Genişletilmiş ikinci baskıda ise, 57 tür ve şekil anlatılmış, toplam şiir sayısı ise 141’e çıkarıldı.
İhlasi’nin şiirlerinin sınıflandırıldığı şekil ve türler arasında olanlardan bazılar şöyleydi:
Üç Heceli Şiir / Beş Heceli Şiir, Ağıt, Akrostiş, Beşleme, Cigalı Tecnis, Çapraz Kafiye, Çok Kafiyeli Şiir, Dedim-Dedili Şiir, Demeli- Söyletme, Dertlenme, Şikâyetname, Destan, Divan, Dudakdeğmez (Lebdeğmez) Yedekli Tecnis, Evvvel Ahir Koşma, Evvel- Ahir Yedekli Koşma, Evvel Ahir Tecnis, Güzelleme, Hasretleme, Helalleşme, İbretname, İki Ayrı Aylak, Kelime Başı Kafiye, Mani, Musammat Semai, Müstezat, Naat, Öğütleme, Örtmece, Öyküleme, Satranç, Selamlama, Semai, Çift Kafiyeli Semai, Sicilleme, Taşlama, Tecnis, Tekrarlama, Üç Ayaklı Tecnis, Varsağı, Yaşname, Yedekli Şiir, Zincirbent Cigalı Müseddes, Zincirleme, Karşılaşma…
Doç. Dr. Doğan Kaya, her tür ve şekil hakkında ansiklopedik bilgilerin dışında sözü edilen türleri daha önce hangi şairlerin denediği konusunda da açıklamalar yapmıştı. Böylece araştırmacıya geniş bir perspektif sunmuştu. Tür ve şekillere ilişkin anlatıların altında İhlasî’nin şiirlerinden örnekler verilmişti. Eğitici ve kaynak bir eser vücuda getirmişti.
Birkaç cümle de Dr. Doğan Kaya’dan söz etmem gerekir: 1952'de Sivas'ın Acıyurt köyünde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Sivas’ta yaptı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. 1983'te Cumhuriyet Üniversitesi Halk Edebiyatı Uzmanlığı görevine getirildi. 1988'de Yüksek Lisansını, 1991'de de doktorasını yaptı. 2002-2003 öğretim yılında Bişkek'te Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Türkoloji Bölümünde öğretim üyesi olarak çalıştı. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halkbilimi Bölümünde hocaların hocası olarak üstün hizmetler etti.
Yarınki yazımda “Umman İçinde İhlasîce Şiirler” kitabından söz edeceğim.
