Bir zamanlar yediden yetmişe anlamını bilenin de, bilmeyenin de dilinden düşmezdi. “Anayoso, babayaso, yap bize de bir iltimaso!” Şimdi unutuldu. Özde olmasa da, söz de pek işlerliği kalmadı. Şemsi Belli’den söz edeceğim ama, “Anayaso” ile giriş yapayım istedim:
ANAYASO
Gul, gurban olduğum Hökümet Baba!
Baa bir alfabe veremez miydin?
Gara dağlar gar altında galanda
Ben gülmezem
Dil bilmezem
Şavata'dan Hakkari'ye yol bilmezem
Gurban olam, çaresi ne, hooy babooov ?
Bebek yanir, bebek hasda, bebek ataş içinde
Ben fakiro,
Ben hakiro
Dohdor ilaç, çarşı bazar tam - takiro
Gurban olam bu ne işdir hooy babooov !
Çoçiğ ağliir, çoçiğ öliir, geçit vermiy Zap suyu
Parasizo,
Çaresizo
Ben halsizo, ben dilsizo, şeher uzah, yolsizo
Bu ne haldır, bu ne iştir hooy babooov !
Gara dağda, gar altında ufağ ufağ mezerler
Yeddi ceset hetim hetim Zap Suyunda yüzerler
Hökümata arz eylesem azarlar
Ben ketimo
Ben hetimo
Ben ne biçim vatandaşım hooy babooov ?
Şavata'tan Angara'ya ses getmiir
Biz getmeğe guvvatımız hiç yetmiir
Malımız yoh
Yolumuz yoh
Angara'ya ses verecek dilimiz yoh
Ganadımız, golumuz yoh
Bu ne biçim memlekettir hooy babooov ?
Yerin, yurdun adresesin bilmirem
Angara'da: Anayasso !
Ellerinden öpiy Hasso
Yap bize de iltimaso
Bu işin mümkini yoh mi hooy baboov ?
1968 yılında yayınlanan bu şiirde, şairin yurdumuzun yoksul ve merkeze uzak bir bölgesinde (Hakkari) yaşayan insanların yaşadığı sıkıntı ve çaresizliği yerel ağız kullanarak gündeme getirmesi basında ve halkta büyük ilgi uyandırdı.
Şemsi Belli, 1925 yılında Malatya ilinin Arguvan ilçesine bağlı Kızıluşağı Köyü'nde (yeni ismiyle Yenisu köyü) dünyaya geldi. Ankara Hukuk Fakültesi’nde başladığı yüksek öğrenimini 1956'da tamamladı.
Avukatlık, gazetecilik, öğretmenlik gibi değişik görevlerde bulundu, radyo ve televizyon programları yaptı (1953’ten 1960’a kadar Ankara Radyosunda Adım Adım Anadolu, Kırk Gözlü Heybe, İçimizden Biri; 1959 / 1960 yıllarında Kıbrıs Radyo ve Televizyonunda Adım Adım Türkiye, 1988 / 1989 yıllarında TRT’de Şiir Bahçesi), dergiler (Kervan, Çadır, Anayasso, Şiir Defteri) ve gazeteler (Memleket, Son Posta) çıkardı
Bir ara siyasetle de uğraştı. 1969 yılında Adana milletvekili adayı olduğu Birlik Partisi’nin genel sekreterlik görevinde bulundu. 1958 yılında Gülsen Hanım’la evlendi.Orhan, Bengü, ve Yağmur adlı üç oğlu oldu.
Şemsi Belli’nin kitaplarının bazıları şunlardı: Köy Akşamları (1947) Bahar Şarkısı (1948) Başşehir Sokağı(1957) Güz Çiçeği (1958) Şeytan Diyor ki (1959) Bahar Güneşi (1959) Uykusuz Trenler (1960) Cankuşum (1960) Boncuk Kutusu (1960) Karpuz Dilimi (1961) Gelin Telleri (1962) İpek Kaplı Defter (1962) Öpme Beni Bu Akşam (1962) Satırbaşı (1963) İkisi Birden (1963) Güzçiçeği (1965) Anayasso (1968) Bir Yangının Külü (1974) Otopsi (1974) Renkli Balonlar (1974)
Sık okuduğum şiirlerinden biri şöyle:
Sana türküler yazmalıyım
Mendil mendil
Nakış nakış deyişler söylemeliydim sana
Dağların doruğunda Sana alafranga şiirler değil
Nevruzdan Karçiçeğinden söz açmalıydım
Heybemin bir gözünde tutkularım
Bir gözünde sen varsın
Tezek yaparsın doğan güne karşı her sabah
Kilim dokursun ağlarsın
Sana sevgiden çok önce
Okuma-yazma öğretmeliydim Dağkuşum
Ellere okutmamalıydın betiklerimi
Sana alafranga şiirler değil
Fistanındaki çiçekler gibi türküler demeliydim
Bestelenmiş şiirleri arasında Yok Artık Tahammülü Bu Ateşe Gönlümün; Gözümde Özleyiş; Gönül Penceresinden, Bu Sevgiye Gönlüm Dar Sanmıştım; Bağ-I Hüsnün O Güzel Gülleri Soldu.
Şemsi Belli, 11. Ekim 1995 tarihinde geçirdiği bir kalp krizi sonucunda İstanbul'da hayata veda etti ve Karaca Ahmet Mezarlığı'na defnedildi.
