Çin Halk Cumhuriyeti Yazarlar Birliği, Çin Yuan Eyaleti Kunming Üniversitesi, Şian Kültür Müdürlüğü, Şangay PEN Yazarlar Merkezi, Pekin Kültür Müdürlüğü, Sinciang-Uygur Özerk Bölgesi Başkent Urumçi Sular İdaresi, Turfan Karız Araştırma Enstitüsü Merkezi Müdürlüğü’nün davetlisi olarak; farklı zamanlarda 4 kez gittiğim Çin coğrafyasında başlayan ve batıya doğru devam eden Tarihi İpek Yolu güzerhında yaptığım yolculuk sonunda; gezi yazılarım ve çektiğim belgeseller yanı sıra, “Karız Su Medeniyeti” başlıklı sunumlarım (UNESCO-IHP) Su Forumlarında büyük yankı uyandırmıştı. Taklamakan Çölü sonrası Kırgızistan, Kazakistan, İran (Yazd-Şiraz-İsfahan-Tahran) ve Azerbaycan (Bakü-Gence-Nahçıvan) sonrası Anadolu’dan geçen İpek Yolu güzergahını; Anadolu İç Gezi kapsamında ve TRT Belgesel Kanal için çektiğim, 13 bölümlük “Anadolu Su Medeniyeti” belgesellerim ve “Anadolu’nun 99 Hali” başlıklı gezi yazılarım içinde, İpek Yolu üzerindeki Kervansaraylar ayrıca işlenmiştir… Öte yandan, Moskova’dan başlayan ve doğuda, Japon Denizine dek uzanan 10 bin km. uzunluğundaki Trans-Sibir Demiryolu güzergahındaki yolculuğum ise, bol fotoğraflı ve kamera görüntülü başka gezi yazısı konusu olarak, siz değerli okurlarımla paylaşacağım. Anadolu’dan geçen İpek-Baharat Yolu ve Kral Yolu üzerindeki tarihi kalıntı Hanlar ve Kervansaraylar ise, ayrıca gezi yazısı olarak tanıtımı yapılacaktır… Modern Seyyah-Yoleri Gezgin Derviş rehberliğinde; Tarihi İpek Yolu hakkında bilgi ve belgelerle gezmeye başlayalım… Dünyamızdaki Tarihi Ticaret Yolları hangileridir?
Tarihi Ticaret Yolları:
Kral Yolu ya da İpek-Baharat Yolu
Ülkeler arasında veya ülke içinde kar amacıyla yapılan alışverişe ticaret denir.
Ticarette ham madde kaynaklarına yakın olmak çok önemlidir. Çünkü bir ürün çok el değiştirdiğinde bedeli artar. İlkçağ’dan itibaren devletler ticaret yollarını kontrol etmek istemişlerdir. Bunun için devletler birbirleriyle savaşmışlar, aralarında anlaşmalar yapmışlardır. Ülkemiz tarih boyunca önemli ticaret yollarının buluşma noktasında yer almıştır. Bu yollar; Kral Yolu, İpek Yolu, Baharat Yolu.
Kral Yolu
Lidyalıların başkenti Sardes’ten başlayarak doğuya doğru ülkemizin orta kuzey kısmından Irak’ın Musul şehrine varmakta, Bağdat şehrinden geçerek Mezopotamya’daki Ninova şehrine, oradan da İran’ın Sus şehrine ulaşmaktadır. Asya kıtasından getirilen ticaret malları Ege üzerinden gemilerle Avrupa’nın önemli limanlarına taşınmaktadır.
Lidyalılar Kral Yolu sayesinde ekonomik alanında önemli kazançlar elde etmişlerdir.
Lidyalılar ticaret sayesinde komşu devletlere göre bilimde, sanatta ve teknolojide üstün bir konuma gelmişlerdir. Lidyalılar tüccar bir toplumdu. Sosyal tabakalar içerisinde tüccarlar, asiller ve büyük zenginler üst sıralarda yer almıştır. Bu da toplumun ekonomik olarak gelişmesine katkı sağlamıştır.
İpek Yolu
Avrupa, doğunun kaliteli ipek ve baharatı ile tanışınca, bu ürünlere büyük bir talep doğmuş ve “İpek Yolu” olarak adlandırılan tarihi ticaret yolları yapılmıştır. Çin’in en uç noktasından başlayıp Anadolu’nun çeşitli yerlerinden geçerek İstanbul’da birleşen ve oradan da Avrupa’nın içlerine giden bu yol boyunca, yükleri taşıyan kervanlar sadece ticaretin gelişmesini değil, Asya ile Avrupa arasında günümüzde de izleri görülen kültür alışverişini de sağlamıştır. İpek Yolu iki kola ayrılır: I.Kol: Güneyde İran topraklarından geçerek, Suriye ve Anadolu kıyılarına ulaşır. II Kol: Kuzey’de Hazar Denizi’nin kuzeyinden, Karadeniz’in kuzey bölgelerine ulaşır.
Devamı yarın…
