Bir önceki yazının devamıdır.
4- Teknik Şartname yetersizliği
Alt işveren firmalar tekliflerini hazırlarken bazı hususlarda bilgiler talep ederler veya etmelidirler. Bu bilgiler direkt olarak hizmetin şekline ve maliyetine etki edeceğinden oldukça önemlidirler. Örneğin: Servis, yemek, iş kıyafetleri gibi gereksinimler kim tarafından karşılanacak? İş sağlığı ve güvenliği maliyetlerinin hesaplanmasında ihtiyaç duyulan işyeri tehlike sınıfı nedir? Hizmetin ifasında kullanılacak olan alet, makina, sarf malzemeleri vb. nelerdir, bunların talep edilen standartları var mıdır? Örnekler çoğaltılabilir.
Üzülerek ifade etmem gerekir ki; çoğu sektörünün lider firmaları olan birçok asıl işveren firmayla bu tür görüşmeleri yıllardır yapan biri olarak, birkaç istisnai durum dışında özenle hazırlanmış yeterli bir teknik şartnameye rastlamadım. Teknik şartname, yapılacak işin niteliğine göre bir işin ne şekilde yapılacağı, hangi malzemelerin kullanılacağı, hangi işin hangi saat aralıklarında bitirileceği, ne tür makinalar veya ekipmanlar gerektiği gibi bütün hizmet şartlarını içermeli ve işin büyüklüğüne bakılmaksızın istisnasız her iş için hazırlanmalıdır. Bu sayede alt işveren firmalar ihtiyaç duyulan hizmetin detaylarına hâkim olabilirler, maliyetlerini doğru hesaplayabilirler ve muallakta olan konularda tahminler yürüterek risk almak ve aldıkları risklerin maliyetlerini henüz oluşmadan asıl işverene yansıtmak zorunda kalmazlar.
5- Teklif ve hizmet süreçlerinde Maliyet Tablolarının net olmaması
Asıl işveren firmaların en büyük hatalarından birisi de “içeriği netleştirilmemiş anahtar teslim hizmet” yaklaşımıdır. Bu yaklaşımda olan asıl işverenler sadece bir hizmet alacaklarını ve bu hizmet karşılığı olarak alt işveren firmaya belirlenen oranda ödeme yapacaklarını bilirler. Bu durumda personele yapılacak ödemeler, kanuni ödemeler ve diğer maliyet kalemleri konusunda herhangi bir bilgileri olmaz. Lakin, bilmediğimiz bir şeyi denetleyemeyeceğimiz aşikârdır.
Alt işverenlerden teklif alınırken teklifi oluşturan bütün unsurların ayrı ayrı talep edilmesi hatta teklif formatının asıl işveren tarafından oluşturularak her adaydan aynı formatta teklifler alınması en doğru yöntemdir. Böylece alt işveren firmanın teklif ettiği toplam tutarın hangi bileşenlerden oluştuğunu görmek mümkün olur ve eklenmemiş veya mantıksızca eklenmiş maliyet kalemlerini tespit etme fırsatı doğar. Bu yöntem, personelin alacağı net ücret, yapılacak kanuni ödemeler ve diğer gider kalemlerinin tümü için hesaplanan tutarları ayrı ayrı bilme ve denetleme imkânı sunar. Teklifte yer alan her maliyet kalemi aynı zamanda alt işverenin ödemeyi taahhüt ettiği kalemler anlamına da geldiğinden, olası anlaşmazlıklarda ödetme edimini yerine getirmekte de yardımcı olacaktır. Tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında elma ile elmayı kıyaslama olanağı sunması da işleri oldukça pratikleştirecektir.
