Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), enflasyonla mücadele kapsamında uzun süredir politika faizini %50 gibi oldukça yüksek bir seviyede tutuyor.
Bu tutum kasım ayı kararında da değişmedi. Ancak (az da olsa) enflasyonda meydana gelen gerilemenin de etkisiyle, aralık ayından itibaren faiz indirimlerinin başlayabileceği fikri oldukça baskın. Haliyle enflasyondaki gerileme faiz indirimi için yeterli mi, yetersiz olduğu durumda faizler inerse neler olabilir, beklentilere göre nasıl pozisyon almalıyız gibi birçok soru gündemi meşgul ediyor. İrdeliyoruz.
Enflasyondaki gerileme faiz indirimi için yeterli mi?
Enflasyon oranının düşmesi, faiz indirimi kararı için önemli bir gösterge. Ancak bu gerilemenin yeterli olup olmadığı konusu oldukça tartışmalı ve farklı görüşler var. Farklı görüşlerin ana sebeplerinden ikisi verilerin güvenilirliği ve toplumsal beklentiler. Bazı ekonomistler mevcut enflasyonun faiz indirimi için yeterli olduğunu ve aralık ayında indirim yapılması gerektiğini savunurken, diğerleri ise enflasyonun daha aşağı düşmesi ve daha uzun süreli (toplumu enflasyonun düşeceğine ikna edene kadar) stabilite göstermesi gerektiğini savunuyor.
Yanlış faiz indiriminin enflasyona etkisi nedir?
Çoğu sektör için yüksek faiz ortamı, ekonomik aktivitenin oldukça kısıtlandığı, talebin baskılandığı, arzın (üretimin) sınırlandığı, borçlanmanın zorlaştığı ve kârlılığın daraldığı bir ortamdır. Aslında enflasyonla mücadelede olması gereken budur ve bu durum ekonomi yönetimi tarafından kasten oluşturulur. Çünkü enflasyonla mücadele talebin baskılanmasını ve harcamaların kısılmasını gerektirir. Aralık ayında faiz indirimi yapılması, ekonomik aktiviteyi canlandırmaya yardımcı olabilir. Fakat aynı zamanda enflasyonu tekrar yükseltme riski taşıdığı için son derece dikkatli bir yaklaşım gerektirir. Faiz indirimi, borçlanma maliyetlerini düşürerek tüketimi ve yatırımları teşvik edebilir. Lâkin aşırı faiz indirimi talebi, harcamaları ve neticede enflasyonu artırarak ekonomik dengenin yeniden bozulmasına neden olabilir.
Faiz indiriminin olumlu ve olumsuz etkileri nelerdir?
Faiz indirimi borçlanma maliyetlerini düşürerek tüketimi ve yatırımları teşvik edebilir. Ekonomik aktivite arttıkça, işsizlik oranları da düşebilir. Ayrıca rezervlerin artmasına ve finansal piyasaların daha dengeli bir şekilde çalışmasına yardımcı olabilir.
Bunun yanında aşırı faiz indirimi enflasyonu artırabilir ve ekonomik dengenin bozulmasına yol açabilir. Döviz kurunun devalüasyonuna neden olabilir ve ithalat maliyetlerini artırabilir. Ayrıca yatırımcıların güvenini kaybetmelerine ve yatırımlarını geri çekmelerine sebebiyet verebilir.
Nasıl pozisyon almalıyız?
Ben olsam, faiz indirimlerinin başlayacağını öngördüğüm bir senaryoda, hâlâ oldukça yüksek getirisi olan Türk Lirası mevduat ürünlerine yönelir ve birikimimi elimden geldiğince uzun vadeli (örneğin 12 ay) bağlardım. Bu sayede faiz indirimlerinden etkilenmemiş ve birikimimin uzun vadeli getirisini (12 ay boyunca) korumuş olurdum.
