Fatih’ten Atatürk’e

Geçen ay, evlerimizde kısıtlı yaşamamıza ve okulların kapalı olmasına rağmen, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nı coşku içinde kutladık. Hepimiz birer çocuk olup, bu kutlu günü özümsedik. Tüm benliğimizde duyumsadık. Ne yazık ki sosyal medyanın birinde memleketimin adını taşıyan bir bedhahın paylaşımı beni derinden üzdü. Toplum olarak yüce atamıza saygının sevginin zirvesinde olduğumuz günde, o idrak fukarası, Fatih Sultan Mehmet ile Sultan Abdülhamit’in resimlerinin altına “İşte Benim Atam,” diye yazmış ve açıklama yapmıştı: Ata peygamberin övdüğü kişidir.” Hangi sıfatı kullanayım bilemiyorum ama lütfen siz bir sıfat bulup şu cümlemin boşluğuna koyunuz: “Be hey …….., Fatih Sultan Mehmet’i, hatta Abdülhamit’i sevmene engel mi var? Senin inhisarında mı? Hayır efendim amaç başka. Böylesi bir gün de, Atatürk’e düşmanlığını kusacak. Bu notumu düştükten sonra sözü anlatmak istediğime getireyim:

Mayıs ayının ikinci yarısı size neyi hatırlatıyor? “19 Mayıs 1919 Atatürk’ün Samsun’a çıkışı, 29 Mayıs 1453 Fatih’in İstanbul’u fethi..”

Fatih Sultan Mehmet; Dünya Tarihi’nde bir çağı kapayıp yepyeni bir çağ açan Türk...  Atatürk; bir dünya savaşı sonunda kurulan yeni dünyada, yoktan yepyeni bir Türk devletini var eden Koca Türk...

İstanbul’un fethi, kuşkusuz dünyanın en büyük zaferidir. Ama canı pahasına bir kurtuluşun adımını Samsun’da atarak kurtlar sofrasından yalnızca İstanbul’u değil, bir vatanı yeniden fethetmek, kurtardığı vatanın yönetimini ulusuna bırakmak, dünya döndükçe örnek alınacak zaferlerin en büyüğüdür.

19 Mayıs’tan, 29 Mayıs’a Atatürk’ten Fatih’e, ya da Fatih’ten Atatürk’e o kadar çok kesişme noktaları var ki...

Tarihe, İstanbul’un alınması Fatih’in en büyük başarısı olarak geçmiştir. Bu olay, Büyük Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşu yolunda yapılan önemli işlerin başlangıcıdır. Atatürk de kurtuluş zaferini kılıçla kazanmıştır. Ancak o, bu zaferi asıl kazanılması gereken idari, ekonomi, eğitim ve sosyal zaferlerin bir başlangıcı olarak ilân etmiştir.

Fatih, İstanbul’u alır almaz ilk işi yeni bir örgütlenme biçimi kurmak oldu. Rumları din işlerinde serbest bıraktı. Adıyla anılan caminin etrafında, zamanın üniversitesi sayılabilecek medreseler yaptırdı. Her yandan hocalar gelmesini teşvik etti. Maddi ve manevi her özveriyi gösterdi.

Atatürk de büyük bir teşkilatçıydı. Dünya harbinin enkaz halinde bıraktığı devletten yepyeni bir devlet çıkarmak için gereken unsurları topladı. Yeni bir gelecek için yeni bir yönetim aracı işlemeye başladı. Üniversiteler açtı. Yurt dışından bilim adamları davet etti. Çünkü geleceğin güvencesi, yetişecek olan gençler olacaktı.

Genç yaşta ikinci defa tahta geçen Fatih, kendini fikir ve siyaset açısından hazırlamıştı. Dünya tarihi hakkında bilgi sahibiydi. Özel hayatında ve konuşmalarında bir fikir adamı niteliklerini taşıyordu. İyi düşünüyor, danışıyor, tartışıyordu. Eleştiriye hoşgörü gösteriyordu.

Atatürk büyük bir siyasetçiydi. İyi bir talihi hak etmiş birçok milletin, hatta hesapsız akan kanlar pahasına kazanılmış zaferlere rağmen; dar görüşlü politikacılar tarafından nasıl felâkete sürüklendiklerini biliyordu.

Fatih bilginleri, sanatkârları korumak, onlara saygı göstermek açısından atalarından ileri gitmişti. İstanbul’a dünyanın dört bir yanından sanatkârlar toplamıştı.

Öte yandan Cumhuriyet kurulduktan sonra devrin bütün yazarları, sanatkârları Atatürk’ün etrafında, geniş ışıklı bir halka oluşturmuşlardı. Özetle ve mealen “Efendiler, Cumhurbaşkanı dahi olabilirsiniz, ancak sanatkâr olamazsınız” sözleri, Atatürk’ün sanatkârlara verdiği önemin bir anlatımıydı. Aydınlar ve sanatkârlar, Atatürk’ün devrimlerinin ulusça benimsenmesinde, uyandırmış olduğu efsanenin etkisinin yayılmasında büyük rol oynamışlardı.

Fatih, dönemin askerlik ve teknik ilimleriyle de ayrıca kişisel olarak ilgileniyor ve bundan zevk alıyordu. Adam tanımak, adam yetiştirmek işi ehline vermekte uyanıktı.

Atatürk, vatan savunması için silahı eline aldığı, emir ve komuta mevkiine geçtiği günden beri yenilmemiş bir askerdi. Bütün ülke yenilgiye düştüğü anlarda, o sürekli galip gelmenin sırrını bulmuştu. O bir yol göstericiydi. Yönetimde, politikada, sosyal hayatta, sanatta, zevkte en güzel kuralları koydu, gösterdi. O bir hatipti. Dilimizi ulusumuza tekrar kazandırdı.

Fatih’in din anlayışı tutuculuktan uzaktı. Din ve millet ayırmamış, bütün halkına aynı şefkat ve adaleti göstermişti. Türkler ve Müslümanlar tarafından büyük bir saygı ve hayranlıkla karşılandığı gibi, yönetiminde bulunan Hıristiyanların çoğu tarafından da aynı içtenlikle seviliyordu. Zekâsı, zarafeti, hatta kerametleri çeşitli fıkralarla anlatılıyordu.

Aynı özellikleri Atatürk’te de görmekteyiz. Atatürk’ün devrimlerinin en önemlilerinden biri din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması ve inanç özgürlüğüydü. Bir başka anlatımla Cumhuriyetin temel ilkesi laiklikti. Atatürk ırk, dil, din, mezhep ayrımı yapmaksızın “Ne mutlu Türküm diyene” demişti. Osmanlı tarihini iyi biliyordu.

Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz: 19 Mayıs – 29 Mayıs kesişmesinde, Türkiye Cumhuriyeti’ne giden çizgi ile İstanbul’un fethine giden çizginin birleşmesi dışında, Fatih Sultan Mehmet ile Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün birçok yönlerinin de kesiştiğini saptamak mümkündür.