On beş gün boyunca kentsel dönüşüm nedeniyle taşındığım kira evinden sekiz yıl sonra kendi evime döndüm.  Her vatandaşımızın bildiği gibi taşınma parasal, fiziki ve ruhsal olarak yıpratıcıdır. Ciddi bir masrafla karşılaştım taşınma sırasında. Yorgunluk, stres ve unuttuğum ve yeniden karşılaştığım anıları saymıyorum.

Kırık kırpık kağıtlara aldığım notlarla karşılaştım kitaplığımı düzenlerken. Annemden, babamdan kalan hatıralar çıktı sandıklardan. Maruf Abimin (ressam Maruf Tanboğa) tablosunun arkasına yazdığı notu yıllar sonra ilk kez gördüm. Tablo bana geleli yirmi beş sene olmuş; Maruf Abi bu dünyadan gideli dokuz sene.

Hüzün, hüzün, hüzün. Hüzün geldi baş köşeye kuruldu.

Son günlerde yaşanan kiracı ev sahibi kavgalarını üzülerek izliyoruz hepimiz. Ev sahipleri de haklı kiracılar da. Kavgaların nedeni sorunu doğru tespit edip gerekli tepkiyi verememek bence. Kendi yaşadığım süreci baz alarak anlatmaya çalışayım.

Yaklaşık sekiz sene önce yaşadığım ev kentsel dönüşüme girdi ve yıkım kararı alındı. Yakınlardan bir ev bulundu taşındık. Ev kiramız iki bin beş yüz liraydı. O dönemin döviz kuruyla yaklaşık yedi yüz on Amerikan Dolarına karşılık geliyordu. 2016 yılının Ocak ayında başlayan süreç Aralık 2023 tarihinde sonlandı. Gayet iyi niyetli bir ev sahibemiz oldu. Üç gün önce ilk kez tanıştık Nurdan Hanım ve ailesiyle. Birer çay içip helalleşerek evlerini teslim ettik.

Şu anda bizim ayrıldığımız apartmanda daire kiraları 20.000 ila 25.000 TL arasında. Peki biz kaç paraya kiralamıştık severek oturduğumuz evimizi? 2.500 TL/ 710 $ karşılığı bir tutar üzerinden anlaşmıştık. Peki bu gün 710 $ kaç Türk Lirası yapıyor? Bu yazının yazıldığı 12 Aralık 2023; saat 9:20 itibari ile 1 ABD doları 29 TL. 710x29= 20.590 TL. Ayrıldığımız apartmanda güncel daire kiraları 20.000 ila 25.000 TL arasında.

Sözün özü gördüğünüz gibi sekiz yıl boyunca aslında kiralar hiç artmamış; bizler yani bu ülkenin vatandaşları fakirleşmiş.

2016 Ocak ayında asgari ücret net 1.300,99 TL’ymiş. Bu gün asgari ücret 11.300 TL civarında. Kiralarla oranlayacak olursak neredeyse dövizle oranlanana yakın bir rakam çıkıyor.

KİRALAR HİÇ ARTMAMIŞ BİZLER FAKİRLEŞMİŞİZ.

En önemli sorunumuz yanlışlığın nerede yapıldığını doğru tespit etmeyip canımızın yandığı yerden saldırmak. Ev sahipleri evlerinin değerinde kira almak istiyor; kiracılar ise düşen gelirleri nedeniyle ayakta kalıp çocuklarının karnını doyurmaya çalışıyor. Bırakın asgari ücreti 20.000 TL maaşı olan biri de bunun yarısını kira olarak veremez ve veremiyor. En büyük gider de kira olarak görüldüğünden kavga ve öfke ev sahiplerine yönleniyor. Oysa suçlu bizleri birkaç sene içinde bu kadar fakirleştirenlerdir.

Kirada oturup da çocuklarının karnını doyurmaya çalışan insanları çok iyi anlıyorum. İnanın ev sahiplerini de güncel kira bedellerini istemekte sonsuz haklı buluyorum. Ben evimi kiraya verip kirada oturdum. Şartlar öyle gerektiriyordu yapmak zorunda kaldım. Anlayışlı ve iyi niyetli bir ev sahibim vardı sorun yaşamadım. Ev sahibim kiramı 25.000 yaptım deseydi de anlayışla karşılar ödeyebilirsem öder yapamıyorsam da evini teslim ederdim. Bu parayı istemekte haklıdır çünkü üniversiteye başlayan çocukları oturacak evde.

Düşünün ben istenen kirayı ödemeyip mahkemelik olsaydım ki mahkemeler de en az üç yıl sürüyor ev sahibim çocukları için ev tutmak zorunda kalacak ve en az 20.000 TL kira verecekti. Benden aldığı 10.000 TL’nin üstüne bir 10.000 TL de ilave etmek zorunda kalacaktı.

Ev sahipleri haklı. Kiracılar haklı.

Tek derdimiz soruna neden olanları doğru tespit etmeyip gereğini yapmamak.

Umarım bu sıkıntılı süreci ülke olarak kazasız belasız ve en kısa sürede atlatırız.